Ο Αϊνστάιν, τα ψάρια κι εμείς

Κάποια περιστατικά επαναφέρουν με έναν σχεδόν αυτόματο τρόπο, κάποιες από τις σχολικές μνήμες που θα ήθελες με έναν εξίσου αυτόματο τρόπο να διαγράψεις...

Τότε που οι καθηγητές έκριναν τις επιδόσεις σου από το φλερτ ανάμεσα σε σένα και το τελευταίο θρανίο, από τον εναλλακτικό και συνεπώς λανθασμένο τρόπο που έλυνες ένα μαθηματικό πρόβλημα, από την αδυναμία να αποστηθίσεις με ευκολία τη μεσαιωνική ιστορία. Και κάπου εδώ, από το μακρινό σχολικό παρελθόν μέχρι το πολύ πρόσφατο επαγγελματικό μας παρόν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δίνει στον καθένα μας την πιο λυτρωτική απάντηση.
Μια μητέρα ωστόσο, μας επαναφέρει στην πραγματικότητα. Η ίδια διασχίζει τον δρόμο με το παιδί της, το οποίο μόλις έχει φύγει από το σχολείο. Μόλις έχουν περάσει την κεντρική λεωφόρο και όπως συνεχίζουν με αυξανόμενη ένταση τη μεταξύ τους κουβέντα, εκείνη πετάει με μανία το διαγώνισμα που κρατούσε, σχεδόν τσαλακωμένο όλη αυτή την ώρα στα χέρια της. Οι φωνές φτάνουν μέχρι το απέναντι πεζοδρόμιο. “Τι σου είπα; Χθες γιατί διαβάζαμε όλη μέρα; Μαζί δεν λέγαμε όλα τα μαθήματα; Να δω τι θα πεις στον πατέρα σου τώρα που θα πάρεις τους βαθμούς”.
Ήθελα να προσγειωθώ με ένα μεγάλο ηρωικό άλμα μέχρι το απέναντι πεζοδρόμιο στο οποίο διαδραματιζόταν το συμβάν, και να φωνάξω πως πρόκειται μόνο για ένα διαγώνισμα σχολείου και όχι για ένα τεστ ζωής. Μετά θυμήθηκα τον εαυτό μου όταν δεν τα κατάφερνα όσο τα άλλα παιδιά σε κάποιο μάθημα και ήθελα να πω δυο καταπραϋντικά λόγια στο αγόρι που καθόταν αμίλητο μπροστά στο κατσάδιασμα της μητέρας του. Εν τέλει, ήθελα να μιλήσω και στους δύο. Δεν είχα να πω κάτι ουσιώδες, την απάντηση τη δίνει η ίδια μας η πορεία, η αιώνια παιδεία που λαμβάνουμε μετά την τυπική και οριοθετήμενη σχολική εκπαίδευση. 

"Βρήκα τη λύση με άλλον τρόπο, κάποιο λάθος πρέπει να έκανα"

Πολλοί καθηγητές στο όνομα της ισότητας, θεωρούν ότι όλοι οι μαθητές μπορούν να είναι όμοιοι μεταξύ τους. Έτσι αρχίζουν να πιστεύουν και οι γονείς. “Για να τα πήγε τόσο καλά ο γιος της σε αυτό το διαγώνισμα, μπορεί και ο δικός μου”. Μόνο που ξεχνάμε ότι δεν είμαστε όλοι, προγραμματισμένοι να κάνουμε το ίδιο καλά, όλα τα πράγματα. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πώς τα παιδιά τους μπορούν να γίνουν ο Αϊνστάιν, αλλά ξεχνούν πως ο ίδιος είχε πει κάποτε πως, 

Όλοι είναι ιδιοφυείς. Αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητα του να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, θα περάσει όλη τη ζωή του νομίζοντας ότι είναι ηλίθιο”

Υπάρχουν προγράμματα υποστήριξης για μαθητές με εξαιρετικές ικανότητες. Ικανότητες που ανακαλύφθηκαν επειδή δόθηκε η δυνατότητα στο σχολικό περιβάλλον, στο οικογενειακό, σε οποιοδήποτε υποστηρικτικό πλαίσιο. Εξαιρετικές ικανότητες μπορούν να έχουν όλοι και αυτό δεν αναιρεί τη μοναδικότητά τους. Μεγαλώνουμε με τη δυτική νοοτροπία που δίνει έμφαση στις κλίσεις των παιδιών σε συγκεκριμένες επιστήμες. 
Δυσκολευόμαστε να δούμε όμως την εξίσου σημαντική αξία ενός χαρισματικού παιδιού στην ονειροπόληση που μπορεί να τον κάνει σπουδαίο καλλιτέχνη. Για παράδειγμα, αναγνωρίζουμε το καλλιτεχνικό ταλέντο σε έναν πίνακα ζωγραφικής αλλά όχι στον ίδιο βαθμό σε μια καταπληκτική σύνθεση λουλουδιών σε ένα μπουκέτο.  

Και στη συνέχεια, υπάρχει μια ακόμη ερώτηση που θέτουν συχνά οι γονείς. “Είναι χαρισματικό το παιδί μου;”. Οι χαρισματικοί άνθρωποι όμως, ακόμη και εάν κυκλοφορούν ανάμεσά μας, θα έπρεπε σύμφωνα με τους ειδικούς, να παριστάνουν ότι είναι μια χρυσή μετριότητα... 
Από το παρακάτω απόσπασμα, το πιο ενθαρρυντικό πάντως, θα ήταν να μη βρείτε κοινά του εαυτού σας με το μεταλλαγμένο χέλι.
“Μια φορά και έναν καιρό τα ζώα αποφάσισαν να πάνε στο σχολείο. Το πρόγραμμα σπουδών τους περιελάμβανε τρέξιμο, αναρρίχηση, πτήση και κολύμπι.
Η Πάπια ήταν πραγματικά πολύ καλή στο κολύμπι αλλά υστερούσε πολύ στα υπόλοιπα. Έτσι έμενε εκεί μετά το σχολείο κάνοντας ενισχυτική για να γίνει καλύτερη στο τρέξιμο και στο σκαρφάλωμα. Αλλά αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνει πίσω στο μάθημα της κολύμβησης που ήταν καλή.
Ο Αετός είχε πρόβλημα πειθαρχίας. Σκαρφάλωνε καλύτερα από όλους στο δέντρο αλλά χρησιμοποιούσε πάντα το δικό του τρόπο για να φτάσει εκεί.
Ο Λαγός ήταν ο καλύτερος από όλους στο τρέξιμο, αλλά αναγκάστηκε να παρατήσει το σχολείο επειδή ήταν αδύνατο να περάσει το μάθημα της κολύμβησης.
Ο Σκίουρος ήταν εξαιρετικός στο μάθημα αναρρίχησης, αλλά η δασκάλα του τον ανάγκασε να ξεκινήσει τα μαθήματα πτήσης από κάτω προς τα πάνω και όχι το ανάποδο. Τότε ο Σκίουρος εξουθενώθηκε και τελικά στην τελική βαθμολογία πήρε C στην αναρρίχηση και D στο τρέξιμο.
Οι Σκύλοι αναγκάστηκαν να διδαχθούν από τους γονείς τους το μάθημα του σκαψίματος, επειδή οι καθηγητές αρνήθηκαν να το εισάγουν στο πρόγραμμα σπουδών τους.
Στο τέλος της χρονιάς κατάφερε και αποφοίτησε μόνο ένα μεταλλαγμένο Χέλι, το οποίο μπορούσε να κολυμπήσει καλά, να τρέξει, να σκαρφαλώσει και να πετάξει λίγο”.