Ουράνια τόξα

O καιρός έχει αρχίσει για τα καλά να "δείχνει τα δόντια του" και να φοράει το φθινοπωρινό του κοστούμι, κι ήρθε η στιγμή να το παραδεχτούμε: δεν συμπαθούμε ιδιαίτερα τη βροχή, αν και μπορούμε να καταλάβουμε τον λόγο που κάποιοι φτάνουν στο σημείο να τη λατρεύουν. Έχει μια γλυκιά μελαγχολία που ντύνει όμορφα συγκεκριμένες στιγμές και διαθέσεις. Εμείς, πάντως, προτιμάμε αυτό που ακολουθεί.

Το ουράνιο τόξο!

Οι άνθρωποι μαγεύονται από τη μυστηριώδη ομορφιά του εδώ και αιώνες, αναζητώντας απαντήσεις γύρω από το φαινόμενο – τα υπέροχα χρώματα που χαράζουν τον ουρανό, μετά την καταιγίδα. Σε πολλές κουλτούρες, μύθοι και θρύλοι συνοδεύουν την εμφάνισή του και αμέτρητα έργα τέχνης, μουσική και ποίηση, εμπνεύστηκαν και εμπνέονται ακόμα, από τη σχεδόν απατηλή του εικόνα.
Πανέμορφα και σχετικά σπάνια, τα ουράνια τόξα εξιτάρουν τους ανθρώπους, οι οποίοι έλκονται από την υπόσχεση που αφήνει αυτή η πολύχρωμη χαραμάδα φωτός στον μουντό ουρανό, για ένα λαμπρότερο μέλλον. Και το γεγονός ότι είναι υπαρκτά, αλλά τα βλέπουμε σε απόσταση, σαν μακρινές οπτασίες, συμβάλλει στην ταύτισή τους με την ελπίδα και την πίστη για καλύτερες μέρες.

Επιστημονικά (και κυνικά) μιλώντας, ένα ουράνιο τόξο είναι ένα τόξο (τι σας είπαμε τώρα, ε;) αρκετών διαφορετικών χρωμάτων, που φαίνεται στη βροχή ή την υγρασία, απέναντι από τον ήλιο και έχει ως κέντρο τη σκιά του κεφαλιού του εκάστοτε παρατηρητή. Οπτικά, τα ουράνια τόξα είναι παραμορφωμένες εικόνες του ήλιου, που προκαλούνται από την αντανάκλαση και διάθλαση φωτός, μέσα από σταγόνες της βροχής.
Αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα και συναρπαστικά πράγματα γύρω από το "επτάχρωμο μονοπάτι της Ίριδας". Ας δούμε επτά από αυτά, προς τιμήν των επτά χρωμάτων που διακρίνουμε, συνήθως, σε ένα ουράνιο τόξο.

1. Mπορούμε να φτιάξουμε ένα μόνοι μας

Γνωρίζουμε ότι για να σχηματίσει ένα ουράνιο τόξο, το φως του ήλιου χρειάζεται να χτυπήσει μία σταγόνα βροχής σε γωνία, περίπου, 42 μοιρών. Κάτι τέτοιο είναι, σχεδόν, απίθανο να γίνει αν ο ήλιος είναι πολύ ψηλά στον ουρανό, για αυτό και πιο συχνά, βλέπουμε τα ουράνια τόξα πρωί και βράδυ, και όχι το μεσημέρι.
Μπορούμε, ωστόσο, να δημιουργήσουμε ένα, στην αυλή του σπιτιού μας. Αρκεί να έχουμε ένα λάστιχο ποτίσματος, να γυρίσουμε την πλάτη μας ακριβώς απέναντι στον ήλιο (θα το καταλάβουμε όταν η σκιά μας είναι μπροστά μας, ευθυγραμμισμένη με το σώμα μας) και να ραντίσουμε νερό, σε γωνία περίπου 40 μοιρών από τη σκιά του κεφαλιού μας. Βουαλά!

2. Τα ουράνια τόξα μπορούν να εμφανιστούν και βράδυ

Το ουράνιο τόξο είναι, ουσιαστικά, φως. Και μπορεί τις νύχτες το φως να είναι λιγότερο, αλλά υπάρχουν και εκείνα τα βράδια που ο λαός μας έχει χαρακτηρίσει φεγγαρόλουστα. Και όχι τυχαία. Το φως από το φεγγάρι και τα άστρα είναι αρκετό, για να στολιστεί ένας υγρός, νυχτερινός ουρανός με το υπέροχο θέαμα ενός ουράνιου τόξου.
Ουράνια τόξα μπορούν να θαυμάσουν ορισμένοι τυχεροί και στο σπρέι που σηκώνει ένας καταρράκτης. Αυτό θα πει, φυσική ομορφιά επί δύο.

3. Δύο άνθρωποι δεν βλέπουν ποτέ το ίδιο ουράνιο τόξο – Ούτε δύο μάτια

Το φως που βλέπουμε εμείς να αναπηδά μέσα από τις σταγόνες, σχηματίζοντας το ουράνιο τόξο στον ορίζοντα, ο φίλος ή η φίλη που στέκεται ακριβώς δίπλα μας, το βλέπει υπό διαφορετική οπτική γωνία και άρα, βλέπει, ουσιαστικά, ένα διαφορετικό ουράνιο τόξο.
Πρόκειται για τόξο κύκλου, του οποίου το κέντρο είναι στη νοητή γραμμή από τον ήλιο μέχρι το μάτι του εκάστοτε παρατηρητή. Ένα-δύο εκατοστά κάνουν τη διαφορά και έτσι, ούτε τα δύο μας μάτια δεν βλέπουν το ίδιο θέαμα. Την επόμενη φορά που θα κοιτάζετε ένα ουράνιο τόξο, καλύψτε εναλλάξ τα δύο σας μάτια και θα μας θυμηθείτε.

4. Δεν μπορούμε να φτάσουμε στο τέλος ενός ουράνιου τόξου

Πάνε οι ελπίδες μας για τη χύτρα με τα χρυσά νομίσματα που φυλάνε τα ξωτικά, στο τέλος κάθε ουράνιου τόξου. Μάταια ήταν τα κυνήγια θησαυρού που οργανώσαμε μικροί.
Το φως σχηματίζει ουράνιο τόξο, σε συγκεκριμένη απόσταση και γωνία από τον παρατηρητή. Έτσι, τα ουράνια τόξα φαίνονται να μετακινούνται, καθώς μετακινούμαστε κι εμείς, ώστε η απόσταση μεταξύ μας να παραμένει (φαινομενικά, αφού το ουράνιο τόξο δεν είναι, στην πραγματικότητα, αντικείμενο) αναλλοίωτη.

5. Δεν βλέπουμε όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου

Έχουμε μάθει τα επτά χρώματα του ουράνιου τόξου: Κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε, ιώδες και βιολετί. Κι όμως, δεν είναι μόνο αυτά. Το άσπρο φως, όπως έχει αποδείξει ο Ισαάκ Νεύτων, μπορεί να διασπαστεί σε όλα τα γνωστά χρώματα, διασπειρόμενο μέσα από πρίσμα. Και το φως του ήλιου είναι λευκό φως.
Άρα, όταν διαθλάται μέσα από τα σταγονίδια στην ατμόσφαιρα, διασπάται σε όλο το φάσμα του, ακόμα και σε χρώματα μη ορατά στο ανθρώπινο μάτι. Απλά, κάθε χρώμα, διαθλάται υπό διαφορετική γωνία (γεγονός που εξηγεί και το τοξοειδές σχήμα του φαινομένου), με αποτέλεσμα να βλέπουμε συγκεκριμένα χρώματα, πιο καθαρά.

6. Διπλά, τριπλά, ακόμα και τετραπλά ουράνια τόξα

Περισσότερα από ένα ουράνιο τόξο μπορούν να παρατηρηθούν ταυτόχρονα, όταν το φως αντανακλάται μέσα σε μία σταγόνα νερό και χωρίζεται στα συστατικά του χρώματα. Τα διπλά ουράνια τόξα εμφανίζονται όταν η παραπάνω διαδικασία συμβεί μέσα στη σταγόνα δύο φορές, τα τριπλά όταν συμβεί τρεις φορές και (καλά το καταλάβατε) τα τετραπλά όταν συμβεί τέσσερις.
Σύμφωνα με μελέτη του 2011, οι ιδανικές συνθήκες για να δει κανείς το πραγματικά σπάνιο φαινόμενο τετραπλού ουράνιου τόξου είναι είτε το μέγεθος των σταγόνων στην ατμόσφαιρα να είναι όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφο είτε να βρέχει καταρρακτωδώς.

7. Μπορούμε να δούμε ένα ουράνιο τόξο να σχηματίζει ολόκληρο κύκλο

Ελάχιστοι είναι οι προνομιούχοι που θα το πετύχουν στη ζωή τους, αλλά είναι αλήθεια ότι είναι πιθανό. Είπαμε και προηγουμένως ότι τα ουράνια τόξα είναι τόξα ενός κύκλου, τα οποία διακόπτονται, απλά, από το έδαφος. Από τη σωστή οπτική γωνία, όμως, μπορούμε να θαυμάσουμε ολόκληρο τον πολύχρωμο κύκλο, αντί για ένα μέρος του.
Πώς θα πετύχουμε τη σωστή γωνία; Είτε αγναντεύοντας από την κορυφή ενός ψηλού βουνού είτε κοιτάζοντας από το παράθυρο ενός αεροπλάνου. Καλή μας τύχη!

 http://www.pathfinder.gr/