30 βινύλια που μας μεγάλωσαν

Σήμερα, το youtube και τα i-pod έχουν στείλει στα αζήτητα την χρόνια ανάγκη εκατομμυρίων για συλλογές με τα «καλύτερα» των αγαπημένων μας συγκροτημάτων. Αφού μπορεί κανείς να έχει όλη τη δισκογραφία σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες byte πάντα μαζί του, τί νόημα έχει;

Δεν ήταν όμως πάντοτε έτσι. Για κάτι λιγώτερο από 20 χρόνια (1970-1988) τα βινύλια με «τα καλύτερα» μιας μπάντας ή ενός καλλιτέχνη ήταν ένα πραγματικό γεγονός.
Είτε επειδή δεν μπορούσε κανείς να βρει όλους τους δίσκους, είτε επειδή οι εταιρίες ήθελαν να βγάλουν κι άλλα από το πεινασμένο κοινό, η αλήθεια είναι ότι τα βινύλια "best of" σημάδεψαν ολόκληρες εποχές με τις επισταμένες ακροάσεις που απαιτούσαν.
Ώρες μπροστά στα εξώφυλλα και τα liner notes, άπειρες σημειώσεις με το ποιό κομμάτι βρίσκεται σε ποιό δίσκο, για να «τον πάρουμε, να τον έχουμε ολόκληρο», καθώς «θά' χει κι άλλα κομμάτια σαν κι αυτά». Κάποια στιγμή οι συλλογές αυτές άρχισαν να περιλαμβάνουν και δύο - τρία «σπάνια», ή μερικές live εκτελέσεις που δεν υπήρχαν αλλού και γίνονταν έτσι  ιδιαίτερος λόγος να τα αποκτήσει κανείς. Πολλά εκδόθηκαν πριν ο καλλιτέχνης σημειώσει την μεγαλύτερη επιτυχία της καρριέρας του, χωρίζοντας έτσι τη δισκογραφία του σε «πριν» και «μετά το best». Άλλα κυκλοφόρησαν επειδή απλώς ο καλλιτέχνης άλλαζε δισκογραφική εταιρία.
Αρκετά απ΄αυτά έγιναν μέσα στα χρόνια οι πιο εμπορικές κυκλοφορίες για μερικά γκρουπ. Κάποια στέκονται σαν αυτόνομες κυκλοφορίες, λόγω του εξωφύλλου ή της χρονικής στιγμής που κυκλοφόρησαν.
Με τα τριάντα αυτά lp, άλλα μονά, άλλα διπλά, έψαχνε κανείς για χρόνια να φτιάξει την μικρή του δισκογραφία.
Από το 1990 και μετά, η εισβολή του cd και των remasters οδήγησε κατά κανόνα σε πλουσιώτερα σε υλικό -και δραματικά φτωχώτερα σε cover art- best of, αλλάζοντας τον ήχο με το διαφορετικό mastering σε πολλά από τα lp αυτά και οδηγώντας άλλα στο να καταργηθούν (η γνωστή «τρύπα» ή το «κόψιμο στην άκρη», if you know what I mean).
Ποτέ όμως δεν θα ξεχαστούν, για την μουσική τους σημασία, την καλλιτεχνική τους αξία και την παιδευτική τους δύναμη στην προ internet εποχή. Ειδικά από αυτούς που τα κράτησαν, μάζευαν χαρτζηλίκι να τα πάρουν ή τα έχουν ακόμη στη δισκοθήκη τους. Σηκώνουμε τη βελόνα και ξεκινάμε με τα δεκαπέντε πρώτα...

1. The Rolling Stones - Hot Rocks 1964-1971 (1971). Από τα πρώτα χρονικά, «κανονικά» διπλά best οf, με τα σινγκλ, με στρατηγικά επιλεγμένα classics και δύο κομμάτια απ΄το "Sticky Fingers" που μόλις είχε βγει. Μια προσπάθεια να κεφαλαιοποιηθεί η πρώτη μυθική περίοδος της Decca. Σε κάθε δισκοθήκη από το 1972 και μετά, ένα επιβλητικό διπλό βινύλιο που σε έπειθε ότι κρατούσες στα χέρια την κληρονομιά του μεγαλύτερου ροκ ν΄ρολ γκρουπ στον κόσμο. Το εξώφυλλο με τις σκιές των κεφαλιών τη μία μέσα στην άλλη, σαν μυστηριώδης μπαμπούσκα, επιτείνει την υποβολή. Δεν έχουμε να κάνουμε με τίποτε χαρούμενα παιδάκια εδώ, μα τον "Jumping Jack Flash".

2. The Beatles - 1962 - 1966 & 1967-1970 (1973). Δύο διπλά Best, με φωτογραφίες τραβηγμένες στο κτίριο της ΕΜΙ, με διαφορά 6 ετών μεταξύ τους. Το πρώτο, διάρκειας περίπου μίας ώρας, με 26 κομμάτια, είναι η πρώτη φάση της αθωότητας των παιδιών απ΄το Λίβερπουλ κι έγινε γνωστό ως το «κόκκινο άλμπουμ». Το δεύτερο, απείρως πιο ενδιαφέρον, με 28 κομμάτια από την «σοβαρή», πειραματική τους περίοδο, «το μπλε άλμπουμ». Δίσκοι που σχηματοποίησαν καρριέρες άπειρων μουσικών ανά τον κόσμο, είναι τα πλέον περιεκτικά άπαντα των Σκαθαριών.

3. Janis Joplin - Greatest Hits (1973). Το εξώφυλλο με την μακαρίτισσα από το 1970 Janis καβάλα σε τσόπερ, με τεράστια στρογγυλά γυαλιά ηλίου πιθανόν να είναι υπεύθυνο από μόνο του για την παράταση της χίπικης μόδας στο νερό για καμιά πενταετία. Περιορισμένο σε μονό άλμπουμ, περιέχει όλα τα στάνταρ στη σειρά. Με το που τελειώνει η πρώτη πλευρά ο ακροατής ήδη είναι σε άλλη διάσταση.

 

4. Santana - Greatest Hits (1974). Ελαφρώς «καθυστερημένη» ρετροσπεκτίβα, στη χρονική στιγμή που το γκρουπ είχε ήδη κυκλοφορήσει τα ιστορικά "Caravanserai", "Welcome" και "Lotus". Δέκα κομμάτια από τα τρία πρώτα του Santana (1969-1971), τυλιγμένα στο ρηξικέλευθο εξώφυλλο με το έγχρωμο κορμί να κρατά ένα περιστέρι. Τρία από τα κομμάτια είναι οι «μικρές» εκδοχές ("Black Magic Woman", "Persuasion", "Evil Ways"). Προσπερνά ως μη όφειλε τη jazz φάση του Carlos και υπενθυμίζει τα «σίγουρα» groove στις επερχόμενες γενιές.

5. The Eagles - The Greatest Hits 1971-1975 (1975). Ποιός θα περίμενε ότι αυτή η συλλογή που κυκλοφόρησε μήνες πριν το magnum opus  που λέγεται "Hotel California" θα γινόταν το υπ' αριθ. 1 σε πωλήσεις άλμπουμ «ολόκληρου του 20^ου αιώνα» για τις Η.Π.Α., με πωλήσεις άνω των 29 εκατομμυρίων αντιτύπων μέχρι σήμερα. 40 plus χρόνια αργότερα, φορτωμένο με τα εννιά έως τότε single του γκρουπ συν το μέγιστο "Desperado", εξακολουθεί να δίνει μια περιεκτική αφορμή είτε για να βυθιστεί κανείς στην (έως και ψυχαναγκαστικά) carefree σιτουασιόν της '70s Καλιφόρνια, είτε, λόγω ακριβώς της ίδιας ποιότητας, να καταλήξει να μισήσει το γκρουπ και όσα αντιπροσωπεύει (με χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της δεύτερης κατηγορίας τον ...Big Lebowski).

6. Black Sabbath - We Sold Our Souls For Rock N' Roll (1975). Η συλλογή που περιέκλεισε τί εστί "Black Sabbath", πάνω ακριβώς που το γκρουπ είχε αρχίσει νa παραπαίει (τέλη '75). Βγήκε στην κυκλοφορία χωρίς την παραμικρή ιδέα των τεσσάρων μελών και έθρεψε όσο τίποτε την διάδοση ότι πρόκειται για σατανοτραφείς καταστροφολόγους, ιδίως μ΄' αυτό το gatefold εσώφυλλο με τη άφυλη νεκρόφατσα να κείται σε φέρετρο κρατώντας έναν αστραφτερό σταυρό. Υλικό σχεδόν αποκλειστικά από τα 4 πρώτα τους άλμπουμ, μονολιθικά αφημένο σε τέσσερις πλευρές, χωρίς την παραμικρή φιοριτούρα, για maximum σκοτοδίνη. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί το οπισθόφυλλο ανέφερε το "Wicked World" τελευταίο στη δεύτερη πλευρά του πρώτου δίσκου, χωρίς να υπάρχει μέσα. Όπως έμαθα αργότερα, στα χέρια μου είχα μια σχετικά σπάνια αμερικάνικη κόπια.

7. ZZ TOP - The Best Of (1977). Με υπότιτλο "Ten Legendary Texas Tales" και εξώφυλλο που παραπέμπει στα καουμπόϋκα τσέπης με τις λίγες εικόνες και τα πολλά γράμματα (μόνον οι αρχαίοι μεταξύ ημών τα θυμούνται), ο μονός δίσκος έβαλε μεγάλο ποσοστό ελλήνων ρόκερ στον ήχο του νότου. Όλες οι αθάνατες ροκιές των 5 πρώτων άλμπουμ είναι εδώ. Έπαιζε στα πλατώ όλων των ροκ κλαμπ με dj που δε σήκωνε πολλά - πολλά, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '80. Η ύπαρξη του δίσκου αυτού κατά κάποιο τρόπο ξεχώριζε τους «κανονικούς ροκάδες» απ΄τα μειράκια που νόμιζαν ότι το "Eliminator" είναι ο πρώτος τους δίσκος.

 

8. Steve Miller Band - Greatest Hits 1974-1978 (1978). Πάνω από 37 εκατομμύρια αντίτυπα μέχρι σήμερα για ένα best που στην ουσία ήταν κομμάτια από τα δύο τελευταία άλμπουμ του Steve Miller ('76, '77) συν το "Joker" ('73). Σε συσκευασία - όνειρο για τους dj, τα "Rock N' Me", "Take The Money And Run", "Fly Like An Eagle", "Serenade", Jet Airliner" όρισαν την εποχή του album oriented rock, πετυχαίνοντας κάτι χαρακτηριστικό: ελάχιστοι το '85, το '90 ή το '95 γνώριζαν πότε ακριβώς είχαν πρωτοβγεί τα κομμάτια, αν ήταν από τον ίδιο ή άλλο δίσκο ή πόσους δίσκους είχε στο ενεργητικό του μέχρι τότε ο Steve Miller (που είχε 11ολόκληρους). Το "Abracadabra" προστέθηκε αρκετά αργότερα σε δεκάδες συλλογές best of του Miller, που είχαν σαν βάση πάντα αυτήν, του '78.   

9. E.L.O.'s Greatest Hits (1979). Πριν την μεταπήδησή της στο τραίνο της disco με το "Discovery" ('79), η πιο επιτηδευμένη, παραφουσκωμένη Beatl-οειδής απομίμηση των '70s, απενοχοποιημένη πίσω από το άκρως αντιτουριστικό μούσι-γυαλί-κακοποίηση περμαναντ λουκ του Jeff Lynne, είχε βγάλει μέχρι τότε διάσημα ζαχρωτά ποπ κομμάτια που έδιναν μια χαρά άλλοθι σε όσους ξεχώριζαν το ροκ σε «καλό» και «κακό». Όλα της περιόδου '73 - '78 είναι εδώ. Με τον ερχομό του MTV όλες οι μπάντες με τα μούσια και τα βιολοντσέλα όπως οι E.L.O. περιορίστηκαν σε ατέρμονες επανακυκλοφορίες best of για το παντεσπάνι τους.

10. Lynyrd Skynyrd - Gold N' Platinum (1979). Καταργημένο εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια, το πρωτότυπο είχε στο εξώφυλλο μια μπάλλα του baseball με πίσω της έναν σκελετό με τατού του νότου στο βραχίονα να πυροβολεί με ένα εξάσφαιρο. Η πιο μετρημένη εκδοχή είχε ένα απλώς γαλάζιο καρώ εξώφυλλο σαν τραπεζομάντηλο, με τις λέξεις Gold και Platinum με ασημί και χρυσό (τί πρωτότυπο). Παρά ταύτα, το περιεχόμενο είναι must. Gatefold διπλό με όλα τα μεθυστικά έπη, δύο απ΄το μεταθανάτιο "...First And Last" και το "Freebird" live απ΄το "One More From The Road", σε 14λεπτη εκτέλεση. Από τα best που τιμούν τον όρο, για εποχές ολόκληρες (μέχρι τα remasters) ικανό υποκατάστατο για όλη τη δισκογραφία τους.

 

11. Deep Purple - Deepest Purple : The Very Best Of Deep Purple (1980). Σε μια χρονική στιγμή που οι μεν DP είχαν μυθοποιηθεί χωρίς καμία ορατή ελπίδα επανένωσης, το δε heavy metal ερχόταν με φόρα, κυκλοφόρησε αυτό το "very best" με τα 12 κομμάτια. Ατόφιο heavy rock, χωμένο σε κάτι παραπάνω από 60 λεπτά, με αλησμόνητο εξώφυλλο (την Stratocaster ξαπλωμένη μέσα σε βαθιά μωβ αντανάκλαση και σπινθιρισμούς). Ήταν ασφαλώς αδύνατο να μπουν σε ένα μονό άλμπουμ και τα "Lazy", "When A Blind Man Cries", "Mistreated", "Soldier Of Fortune", "You Keep On Movin'". Ήταν το πιο μεγάλο σε διάρκεια βινύλιο μέχρι το "Hysteria" και πάντα μας έβαζε άλυτα προβλήματα: Γράφοντάς το σε κασσέτα, κόβονταν λίγο το "Woman From Tokyo" του τέλους της πρώτης πλευράς και λίγο το "Smoke On The Water" του τέλους της δεύτερης. Το "The Anthology" ('85) που προσπάθησε να βελτιώσει το ελάττωμα αυτό -όντας διπλό- είχε πλαδαρή track list και δεν έφθασε ποτέ τη δημοφιλία του "Deepest.".

12. Aerosmith - Greatest Hits (1980). Σε μια εποχή που η ιστορία ήθελε τους Toxic Twins στη ντρόγκα beyond recognition, η συλλογή με τα 10 κομμάτια τους από τα '70s έμοιαζε με επιτάφιο. Παρ΄ότι όταν «καθάρισαν» ήρθε τεράστια mainstream επιτυχία, αυτό, το πρώτο τους best, με πωλήσεις πάνω από 11 εκατομμύρια αντίτυπα, είναι σήμερα το πιο εμπορικό άλμπουμ του καταλόγου των Aerosmith. Ξεκινούσε με το "Dream On", κατέληγε με το "Remember Walking In The Sand" και περιείχε το δυσεύρετο "Come Together" (απ΄το soundtrack του "FM"). Έγινε προσπάθεια το 2004 να βελτιωθεί με 7 προσθήκες ακόμη, αλλά η βινυλιακή εκδοχή παραμένει αξεπέραστη, διατηρώντας την αίσθηση του μονού δίσκου, με την δύσκολα προσπελάσιμη ενότητα των 10 κομματιών.

13. Rainbow - The Best Of (1981). Με εκπληκτικό πρωτότυπο εξώφυλλο (ένας τύπος που πετάει έναν μυστήρια αεροδυναμικό αετό, τρέχοντας πάνω σε πάγο, ενώ σε πρώτο πλάνο φαίνονται τα φτερά ενός πανομοιότυπου αετού - από τα φημισμένα τρυκ αυταπάτης της Hipgnosis), το διπλό lp βγήκε αμέσως μετά το "Difficult To Cure". Σταχυολογεί ιδανικά την μέχρι τότε δισκογραφία των Rainbow, με μια μόνο «κραχτή» παράλειψη ("Temple Of The King") και με το πολυαγαπημένο b-side "Jealous Lover" να εμφανίζεται για πρώτη φορά και να αφήνει υποσχέσεις ότι η περίοδος J.L. Turner θα είναι ακόμη καλύτερη.

 

14. Queen - Greatest Hits (1981). Με το διάσημο «μαυροντυμένο» look στο εξώφυλλο, το best αυτό περιέλαβε όλα τα single τους από το '73 μέχρι και το '80, λίγο πριν το "Under Pressure" με τον Bowie και την παρδαλή πατάτα "Hot Space". Ο πιο εμπορικός δίσκος όλων των εποχών στην Βρεττανία μέχρι σήμερα, έχει χαρακτηριστεί υπόδειγμα track list. Ξεκινά με τη συμφωνική ελεγεία του "Bohemian Rhapsody" και καταλήγει 58 λεπτά αργότερα μέσα στην «γηπεδικής δόνησης» αποθέωση "We Will Rock You / We Are The Champions", αντικατοπτρίζοντας ακριβώς την ακατάτακτη ευφυία των τεσσάρων Queen. Το «δεύτερο μέρος» (Greatest Hits II) του '91 ήταν πια σε λογική cd, με τα 17 κομμάτια της περιόδου '82 - 91 να γίνονται ταιριαστό εξόδιο για τον Freddie Mercury που έφυγε λίγο μετά την κυκλοφορία του.   

15. Eric Clapton - Time Pieces (1982). Από τα ιστορικά best (7 φορές πλατινένιο στις Η.Π.Α.) της Polygram, από την οποία μόλις είχε αποχωρήσει ο Clapton. 11 single (μεταξύ των οποίων το σπάνιο τότε "Knocking On Heaven's Door"), κυρίως από τα δύο πετυχημένα του '70s άλμπουμ ("461 Ocean Boulevard" και "Slowhand"), αδειάζοντας εντελώς τα δύο πλέον αλκοολούχα ("There's One In Every Crowd" και "No Reason To Cry"). Στα τεράστια συν το έξοχο layout και η, αναπαυμένη στο τέλος της πρώτης πλευράς, "Layla" σε πλήρη ανάπτυξη, παρ΄ότι τυπικά δεν ανήκει στην προσωπική δισκογραφία του Clapton.

Περί βινυλιακών συλλογών ο λόγος και πάλι. Κάπου μεταξύ του συλλεκτικού ελιτισμού («παίρνω μόνο τα κανονικά άλμπουμ»), της μονοδρομικής αναζήτησης του μουσικού πρωτάρη περασμένων εποχών («για να δω, έχει αυτό το καλό που άκουσα στο ράδιο;») και του τουριστικού ψαξίματος του ροκ γαλαξία («δε μου πολυαρέσουν, αλλά ας έχω μια συλλογή»), ανέτειλε και μεσουράνησε η εποχή του “best οf”.

Γι΄αυτήν θα συνεχίσουμε να μιλάμε στο όχι ως παρελθοντολάγνοι, αλλά ως εχθροί της αμνήμονος προσέγγισης προς κάθε μουσική που συγκινεί.
Σηκώνουμε τη βελόνα, γυρίζουμε πλευρά και συνεχίζουμε με δεκαπέντε κλασσικές συλλογές ακόμη ...

1. Bob Dylan’s Greatest Hits (1967) & Bob Dylan’s Greatest Hits Vol. II (1971).  Δύο διπλοί δίσκοι που στη χώρα μας γνώρισαν μεγάλες πιένες κατά την πρώτη πενταετία της μεταπολίτευσης, κουβαλώντας στα αυλάκια τους, κατά το καταπιεσμένο αισθητήριο της τότε γενιάς, την φλέβα της θεωρούμενης «μουσικής εξέγερσης» των ‘60s. Ανεξάρτητα από το πόσο μακριά απ΄την πραγματικότητα ήταν (ή αποδείχθηκε ότι είναι) η αντίληψη αυτή, τα δύο διπλά best του Dylan υπήρξαν σημαδιακά, τόσο εδώ όσο και διεθνώς.
2. Το πρώτο περιείχε το χρονολόγιο των singles του μεταξύ ’62 και ‘66, τραγούδια πασίγνωστα, θά’λεγε κανείς προαιωνίως. Το δεύτερο (Vol. II) είχε κυρίως album tracks της περιόδου ’62-’71 επιλεγμένα από τον ίδιο τον Dylan και μία ολόκληρη πλευρά νέου, ακυκλοφόρητου υλικού. Και οι δύο συλλογές ντύνονταν με εξώφυλλα ιστορικές φωτό’’ του Robert με μεσσιανικού τύπου close up (το vol. II. την διάσημη «πλάτη»), πάνω στα οποία πάτησε ακόμη πιο γερά η σκιά του μύθου του έκτοτε. Ακολούθησαν οι κυκλοφορίες με τους Band και η στροφή προς το Χριστιανισμό (περίοδος κατά την οποία οι πιουρίστες του Ντύλαν επιδόθηκαν σε μια ατέρμονη αμφισβήτηση του, την ίδια ώρα που οι περισσότεροι κριτικοί πάσχιζαν μέσα από τις μουσικές διαθέσεις του να οιονοσκοπήσουν το μέλλον του ροκ).
3. Το σημαντικό υλικό του μετά το ‘71 δεν συγκεντρώθηκε σε “best”, παρά μόνο με το συλλεκτικό (και πανάκριβο) box set “Biography” (1985). Aκόμη και πολύ αργότερα, στην εποχή του cd, η βάση για κάθε συλλογή περί Dylan ήταν πάντα αυτά τα δύο “Greatest Hits”.

2. The Who – The Story Of The Who (1976). Το σκληρό gatefold εξώφυλλο με το φλιπεράκι απ΄έξω να εκρήγνυται, μπορούσε μέχρι τα μέσα των ‘80s να βρεθεί μόνο εισαγωγής. Με το ακροτελεύτιο lp με τον Keith Moon (“Who Are You”) να μην έχει κυκλοφορήσει ακόμη, έμελλε να γίνει η παρά λίγο πληρέστερη συλλογή της κλασσικής περιόδου των Who (1965-1975), περιλαμβάνοντας καίρια ‘60s singlάκια, album tracks, σπάνιες εκτελέσεις, ένα μέρος του “Tommy”, 2 live απ΄το “…Leeds”, 3 απ΄το “…Next” και 2 κομμάτια απ΄το “… By Numbers”. Μετά το θάνατο του ντράμερ το ’78 και πριν την εποχή του cd προέκυψαν άλλες τρεις βινυλιακές συλλογές, όλες όμως προτιμούσαν την πληρότητα σε βάρος του ύφους. Απεναντίας, το διπλό “Story…” απαρτίζεται από τα ανεξίτηλα μουσικά ενσταντανέ μιας μπάντας με παρελθόν δεκαετίας που βρίσκεται στο απόγειο της δημοφιλίας της, συγκεντρωμένα σε χρονικό σημείο που κανείς δεν υποπτευόταν ότι η ίδια της η ιστορία πλησίαζε στο τέλος της.    

3. Lou Reed – Walk On The Wild Side : The Best Of Lou Reed (1977). Πέντε χρόνια στην RCA (1972-1976) και οκτώ άλμπουμ είχαν ήδη αναγάγει άκοπα τον Lou σε πρίγκηπα του περιθωρίου της μεγαλούπολης. Ta προσεκτικά διαλεγμένα 11 κομμάτια, απηχούν μέσα σε 40 λεπτά εκλάμψεις της διεφθαρμένης του ιδιοτυπίας, ξεκινώντας από τις Dylan-ικές αφηγήσεις του ντεμπούτου και φθάνοντας μέχρι τον white noise του ζωντανού “Rock N’ Roll Animal”. Χωμένο στο τέλος της πρώτης πλευράς το αιώνιο “…Wild Side” και στο τέλος της δεύτερης ο επτάλεπτος υπνωτιστικός μονόλογος του “Coney Island Baby”. Στο εξώφυλλο οι μαυρόασπρες polaroid, δένουν άρρηκτα με το αποσπασματικό περιεχόμενο. Παρέμεινε το μόνο “best of” του Lou μέχρι τα ‘90s.

4. Neil Young – Decade (1977). Τριπλό βινύλιο από την Warner Bros σε μια εποχή που κάτι τέτοιο έμοιαζε παράτολμο ακόμη για τα μεγαλύτερα ονόματα του ροκ, ζώντα και τεθνεώτα. Με 35 κομμάτια επιλεγμένα από τον ίδιο τον Young (μεταξύ των οποίων αρκετά ακυκλοφόρητα), ιδιόχειρες σημειώσεις του για καθένα κομμάτι και φωτογραφικό υλικό στα εσώφυλλα, ήταν μια πραγματική προσωπική πρόσκληση τόσο στον έμπειρο όσο και τον ανυποψίαστο ακροατή από τον τίμιο, πολυσχιδή και ανθεκτικό Καναδό τραγουδοποιό. Στην καθυστερημένη μεταπολιτευτική Ελλάδα η –ακριβή- αυτή συλλογή ενίσχυσε κατά πολύ το ενδιαφέρον που προκάλεσε ο Young και οι Crazy Horse με το “Rust Never Sleeps”, τέλη του ’79. Μέχρι το 2004 υπήρξε η μοναδική «συλλογή» του Young.

5. The Doors – The Best Of The Doors (1980). Αυτό με το άσπρο και κόκκινο εξώφυλλο και την προτομή του Morrison σε 3/4. Το μονό άλμπουμ της Elektra που μας έμαθε να γράφουμε με στυλό το logo στις χακί τσάντες και στα θρανία (γι΄αυτό και ήταν συνήθως κόκκινο, όπως στο εξώφυλλο). Κυκλοφόρησε λίγο μετά τη θραύση του «Αποκάλυψη Τώρα» και παρ΄ότι χωρίς το “The End” (λόγω της 11λεπτης διάρκειας και του γνωστού λογυδρίου), έμαθε στη γενιά του new wave τί διάολο ροκ ήταν το «κλασσικό» που προϋπήρξε. Το ΄85 κυκλοφόρησε με άλλο εξώφυλλο (το γνωστό του «εσταυρωμένου»), διπλό αυτή τη φορά, με το “The End” και άλλα απαραίτητα. Από τις περιπτώσεις που η συλλογή απευθυνόταν σε νεούδια που αργά ή γρήγορα θα έτρωγαν τον κόσμο να βρουν όλα τα άλμπουμ.

6. Blondie – The Best Of Blondie (1981). Όταν στις αρχές του ’82 κυκλοφόρησε και σε μας, έμοιαζαν βετεράνοι. Για τρία χρόνια είχαν κυριαρχήσει σε περιοδικά και ραδιόφωνα παντού. Η Debbie Harry είχε θέλοντας και μη χριστεί η ιέρεια του νεοκυματικού σεξ απήλ, μια δόση Μέρυλιν, δύο δόσεις αλήτισσα τελευταίου θρανίου, κι ας ήταν ήδη στα τριανταφεύγα. Η Chrysalis την έβαλε λοιπόν απ΄έξω απ΄το “best” με το άσπρο ημινεγκλιζέ να προσπαθεί να τυφλώσει το φωτογραφικό φακό (το λοιπό γκρουπ με το γνώριμο κρεμανταλάδικο στήσιμο) και μέσα όλα τα disco friendly και power pop έπη που καθιέρωσαν τη διχρωμία στο βάψιμο των μαλλιών των γυμνασιοκόριτσων (που σημειολογικά εκείνη τη χρονιά πετούσαν και τις ποδιές). Η εισαγωγής (αμερικάνικη) έκδοση είχε το “One Way Or Another” (για όσους δεν είχαν το “Parallel Lines”). Μετά από ένα χρόνο (και το φιλόδοξο “The Hunter”), οι Blondie είχαν διαλυθεί υπό το βάρος των προσδοκιών και της εικόνας τους.

7. Status Quo – 12 Gold Bars (1980). Όποιος έχει ανοίξει δίσκο της Polygram στις αρχές των ‘80s, θυμάται ότι η εταιρία χρησιμοποιούσε το χάρτινο σελοφάν για να προβάλλει τις καινούριες κυκλοφορίες της, με δίχρωμες (βλέπε ημικαφέ και υπόλευκες) μικρογραφίες των εξωφύλλων τους. Σε οποιαδήποτε σχεδόν παρτίδα δίσκων μέχρι τότε, έπιανες το χάρτινο φάκελλο να βγάλεις το δίσκο και η φωτό’’ του “12 Gold Bars”, με τα χρυσά δάχτυλα πάνω στην ταστιέρα, ανάμεσα σε Air Supply, Curtis Blow και Madness, ξεχώριζε. Όλη η seventies πορεία των αθεράπευτων boogiemen σε 12 κομμάτια, με το groove να λοκάρει εμμονικά, από το “Rockin’ All Over The World” μέχρι και το “Living In An Island”. Ευτυχώς, εκείνη την εποχή χρειαζόταν να σηκωθείς για να γυρίσεις το δίσκο.

 

8. Foreigner – Records (1982). Στο τέλος της πρώτης περιόδου βασιλείας του A.O.R. (1977-1982), η κορώνα επί κεφαλής του δικαιωματικού βασιλέα των F.M. ήταν αυτή η συλλογή. Απανθίζει τα τέσσερα πρώτα lp, με 8 hits, το “Head Games” και κερασάκι μια επτάλεπτη live εκτέλεση του “Hot Blooded” που δεν υπήρχε αλλού. Για μια ακόμη φορά, το tracklist αποδεικνύεται γερό χαρτί, πραγματικό jukebox μιας εποχής. Κι όλα αυτά 3 χρόνια πριν το “I Want To Know What Love Is”.

9. Τhe Stranglers – The Collection 1977-1982 (1982). H πρώτη, σαγηνευτικά σκοτεινή περίοδος των Stranglers σε 14 κομμάτια. Από υπέργηροι συνοφρυωμένοι πανκ σε σαρδόνιους υποσκάπτες των τοπ, με τα  “(Get A) Grip (On Yourself)”, “Peaches”, “Hanging Around”, “No More Heroes” να επιτίθενται κατά μέτωπο στην πρώτη πλευρά, τα παρανοϊκά “Duchess”, “Walk On By”, WaltzInblack”, “La Folie” και “Nice N’ Sleazy” να ορίζουν το περίγραμμα μεταξύ new wave, goth, μετα-πανκ και ηρωίνης και τα “Golden Brown” και “Strange Little Girl” στριμωγμένα προς το τέλος της δεύτερης πλευράς, έπαθλο για όποιον έχει επιβιώσει μέχρι τότε. Παρ΄ότι εντελώς «αντι-πανκ» κίνηση ν΄αποκτήσει κανείς μια “collection” εκείνη την εποχή (ή και αργότερα), μιλάμε για τη βίβλο του άραχλου, «αντι» όλων, νέου κύματος.

10. The Alan Parsons Project – Best Of (1983). Το όχημα του ηχολήπτη του “Dark Side Of The Moon” γνώρισε επιτυχία στη χώρα μας, ιδίως μετά το “Eye In the Sky”. Βοήθησαν πολύ και τα διάφορα instrumental που κάποιος με γούστο στην ΕΡΤ διάλεγε να παίζουν –σχεδόν καθ΄όλη τη διάρκεια των eighties- σαν χαλί στην «Αθλητική Κυριακή», όταν βλέπαμε τα αποτελέσματα του ΠΡΟ-ΠΟ (“Mammagamma”, “The Gold Bug” και λίγο αργότερα αργότερα“Hawkeye”,”Pipeline”), ενώ το “Lucifer” ήταν από το ’82 (εν αγνοία πάντων, προφανώς) το σήμα της πρωϊνής Σαββατιάτικης εκπομπής με τον μακαρίτη Χρήστο Οικονόμου.  Περιείχε όλα τα single από το “I Robot” μέχρι και το “Eye…” και αποτελούσε για καιρό το high tech crash test για το «βάθος» που μπορούσαν να δώσουν καινούρια ηχεία και ενισχυτές.

11. Bob Marley & The Wailers – Legend (1984). Άλλος ένας που ανακαλύφθηκε καθυστερημένα στη χώρα μας και λατρεύτηκε μετά το θάνατό του (’81). Ο μονός δίσκος με όλους τους ύμνους του Ράσταμαν είναι ο πλέον επιτυχημένος δίσκος ρέγκε όλων των εποχών, με 25 τουλάχιστον εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως, ενώ με στοιχεία του 2015 έχει παραμείνει στο Hot 100 του Billboard για 342 συνολικά εβδιομάδες, κάτι που αποτελεί το τέταρτο ρεκόρ όλων των εποχών. Στην κασσέτα της εποχής υπήρχαν και δύο παραπάνω κομμάτια. 

12. Motörhead – No Remorse (1984). Σχεδόν 10 χρόνια βρώμικου και ανελέητου ροκ ν΄ρολ σε δύο δίσκους με δερματόδετο εξώφυλλο. Με τέσσερα καινούρια κομμάτια να κλείνουν κάθε μία από τις πλευρές των δίσκων (πρώτη φορά το βάρβαρο μπάσο του Lemmy σε ανίερη συνεύρεση με δύο κιθάρες). Απόλυτο cult, το ολιγόλογο slang σχόλιο του Lemmy για κάθε κομμάτι, που κατά σοφή πρόνοια υπήρχε μέχρι και στην κασσέτα της Bronze που είχε φθάσει στα μέρη μας. Ακριβό για εισαγωγής στην εποχή του, έγινε γνωστό κυρίως εξαιτίας του κομματιού – μπουλντόζα “Killed By Death”. Οι μεταγενέστερες εκδοχές είχαν απαλείψει τα σχόλια απ΄το εσώφυλλο, ενώ είχαν γκρίζα και όχι λευκή τη γουρουνοκεφαλή στο εξώφυλλο. Γκρουπ που όμως «τω καιρώ εκείνω» ήταν δύσκολο να βρεις τους δίσκους του (της θρυλικής περιόδου ’77 και ’83), γι΄αυτό και τα 24 κομμάτια αυτά έγιναν, κατά την αειθαλή ατάκα φίλου, «χωρίς καμία τύψη, ο πιο σωστός τρόπος να κατεδαφίσεις το σπίτι».

13. Scorpions – Best (ελληνική έκδοση, 1985). Μια ελληνική πρωτοτυπία που γέννησε την παράδοξη λατρεία μεταξύ Σκορπιών και ελληνικού κοινού που κρατάει τουλάχιστον τριάντα χρόνια. Όταν η Harvest είχε βγάλει το “Lovedrive” στην Ελλάδα, κανείς δεν περίμενε το τί θα ακολουθούσε. Το πρώτο “best” της RCA του ’79, (“Best Of Scorpions” - το εξώφυλλο με τον σκορπιό να έχει καταλάβει τις παρειές ενός θελκτικού κωλομερίου),  περιείχε 11 από τα χεντριξοειδή seventies και έμοιαζε να αφορά το «παλαιοκομματικό» heavy rock κοινό. Αυτό το ελληνικό best, με τα τέσσερα  σλόου (“Still Loving You”, “Holiday”, “Always Somewhere” και “When The Smoke Is Going Down”) μπορούσες να το συστήσεις, ή να το δείξεις έστω, «και στα κορίτσια». Έχοντας ενδιάμεσα άλλα επτά κομμάτια των τελευταίων 4 άλμπουμ με Mathias Jabs στην κιθάρα (τις μεταλλικές αιχμές “Rock You Like A Hurricane”, “Dynamite”, “Coming Home”, το πασίγνωστο “No One Like You”, το στοιχειωτικό “The Zoo”, το ψευδορέγκε “Is There Anybody There” και το απλώς μέτριο “Make It Real”), σε μεγάλο βαθμό ήταν ο δίσκος που νομιμοποίησε τον όρο “hard rock” στο γυναικείο κοινό, αφού τα «σλόου» ακούγονταν σε κάθε (μα σε κάθε) πάρτυ. Η πώρωση με Scorpions ήταν τέτοια που κάθε καλοκαίρι μαθαίναμε ότι «έρχονται για συναυλία» (μέχρι που τελικά ήρθαν τον Οκτώβριο του ’90).

 

14. The Cure – Standing On A Beach (1986). Οι «Κιουράδες» ήταν συνομοταξία πολυπληθέστερη απ΄όσο φαινόταν στη χώρα μας. Με παράσημό τους το live του ’84, τη new wave σκηνή ακμαία και το “Head On The Door” να υποψιάζει κάθε κοψοφαβοριτά κλώνο του Smith για τον όρο «ψυχεδέλεια», ήρθε η σειρά μιας συλλογής με τα singles. Τα 13 single από το ’78 μέχρι το ’85, διπλωμένα μέσα σ΄ένα μαυρόασπρο εξώφυλλο, όλο σχεδόν καλυμμένο απ΄ το κοντινό του  χιλιορυτιδιασμένου προσώπου ενός γέρου ψαρά. Η καλύτερη έκδοση, ήταν όχι του βινυλίου, αλλά της (διπλής) κασσέτας. Είχε 25 κομμάτια και στη δεύτερη πλευρά υπήρχαν 12 b-sides, δυσεύρετα διαμάντια τα περισσότερα (“Another Journey By Train”, “A Few Hours After This”, “A Man Inside My Mouth”, “New Day”). Μια χορταστική έκδοση τόσο για τον τελειωμένο κιουρά και για όποιον άλλον φλέρταρε κρυφά με το eye-liner της αδελφής του.

15. Ramones – Ramones Mania (1988). Το να σου δίνει η ταπεινή Sire Records την ευκαιρία να αποκτήσεις 30 κομμάτια των Ramones μοιρασμένα σε δύο δίσκους, δέκα χρόνια και κάτι μετά την εμφάνισή τους, αποτέλεσε την μεγαλύτερη ri.p.o. (righteous punk overdose) ολόκληρης της δεκαετίας. Από το “Blitzkrieg Bop” μέχρι το “Rock N’ Roll Highschool (για πρώτη φορά στην εκδοχή της ταινίας), μια άσκηση για σκληραγωγημένους λαιμούς. Για μάξιμουμ εφέκτ, που λέει κι ο λαός, το βάζεις από την διπλή κασσέτα (συσκευασία ξαπλωτή, σαν extended κασσετίνα σιγαρέττων, με την μία κασσέτα αντικρυστά απ΄την άλλη). Καπως έτσι, το punk απέκτησε τη βινυλιακή του ναυαρχίδα (κατά σύμπτωση, την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε και το σχεδόν ισάξιο “Story Of the Clash”), οι Ramones το πλέον ευπώλητο άλμπουμ της καρριέρας τους και η δεκαετία που τέλειωνε την τελευταία της αξιοσημείωτη συλλογή στη λογική του βινυλίου.

Η εποχή του cd φαίνεται να ολοκληρώνει τον κύκλο της μετά από 25 περίπου χρόνια στη μαζική αγορά. Αφού πρώτα με κολοσσιαίες διαφημιστικές πιέσεις ο καταναλωτής «εκάμφθη» ότι τα μικρά πλαστικά κελύφη «έπιαναν λιγώτερο χώρο» από τους δίσκους (και ότι αυτό ήταν σημαντικό), ακολούθησε ο ηλεκτρονικός κοσμοπολιτισμός («θα κατεβάσω το καινούριο σινγκλάκι από το audiogalaxy») και με ρυθμούς κατρακύλας οδηγηθήκαμε στον μουσικό χαοτισμό του σήμερα. («έχω 257 terra μουσική απ΄όλα τα είδη, τώρα πια ακούω από spotify»). Πολλά από τα lp αυτά άλλαξαν ήχο εξαιτίας του re-mastering ή καταργήθηκαν (η γνωστή «τρύπα» ή το «κόψιμο στην άκρη» του δίσκου), αντικαθιστάμενα από τις συμπιεσμένες εκδοχές τους, πάντα με ένα κάρο παραπανίσια tracks και οπωσδήποτε με «καλύτερο» (αρκετοί λέμε ψυχρό και γυαλισμένο σαν κουζινομάχαιρο) ήχο.
Ποτέ όμως τα best of αυτά -και άλλα σαν κι αυτά- δεν θα ξεχαστούν, για την μουσική τους σημασία, την καλλιτεχνική τους αξία και την παιδευτική τους δύναμη στην προ internet εποχή. Ειδικά από αυτούς που τα κράτησαν, μάζευαν χαρτζηλίκι να τα αποκτήσουν ή τα έχουν ακόμη στο εικονοστάσι της δισκοθήκης τους.

rocktime.gr