Μια Ουτοπία.

Tο ερώτημα που έθεσε ένας ηλικιωμένος άνδρας, στη μικρή Βουλή στο πάρκο του Ζαππείου, στον σεβάσμιο "ρήτορα του πεζοδρομίου”: "Ποιο είναι, τελικά, το ιδανικό... πολίτευμα;", του έδωσε την ευκαιρία να αδειάσει τα κομμάτια ενός ψυχοκοινωνικοπολιτικού παζλ σε ένα πεζοδρόμιο και να το συναρμολογήσει με εξαιρετική απλότητα και μαεστρία, που θα άφηνε άφωνους πολλούς άρχοντες της κυβέρνησης, αλλά όχι μόνον…

"Το συγκεκριμένο ερώτημα, που είναι λίγο πιο περίπλοκο από τη σωστή, αλλά μονοδιάστατη, ερώτηση που μου τέθηκε, προέρχεται από την αρχαία και ξεχασμένη ελληνική φιλοσοφία. Η απάντηση είναι σαφώς η 'Δημοκρατία'... Μια πραγματική, ανθρώπινη, δίκαιη, αξιοκρατική και αληθινή πολιτική δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι άλλη από τη δημοκρατική πολιτική. Δεν πρόκειται, όμως, σε καμία περίπτωση για κάποιο ρητορικό πλεονασμό, διότι εκτός από τις πολιτικές προϋποθέσεις μιας πολιτείας δικαίου υπάρχουν και οι λεγόμενες κοινωνικές προϋποθέσεις, που συνήθως, στις μέρες μας χάνονται στην πολιτική λήθη ή πετιούνται στον κοινωνικό Καιάδα, που μόνοι μας δημιουργήσαμε. Η δημοκρατική κοινωνία δεν δίνει ποτέ λύση στο πρόβλημα, κλείνοντάς το, αλλά, αντίθετα, το ανοίγει ως προϋπόθεση για μια αληθινή κοινωνική δικαιοσύνη βασισμένη στις αρχές μιας συναισθηματικής νοημοσύνης. Στις σημερινές δημοκρατικές κοινωνίες δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές σε ιδεολογικό επίπεδο, διότι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τις έχουν ξεπεράσει. Ανάμεσα σε έναν κεντροδεξιό φιλελευθερισμό, σχετικά ανοιχτό σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης, και σ’ έναν σοσιαλισμό, που δεν είναι πια ο βαρύς κεντροκρατικός σοσιαλισμός, υπάρχει πολύ μικρή διαφορά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι διαφορετικές απόψεις και οι διαφωνίες διατυπώνονται μόνο όταν προκύπτουν ζητήματα εφαρμογής. Ο δημόσιος διάλογος δεν έχει να κάνει πλέον μόνο με ιδεολογίες, διότι υπεισέρχονται και πολλοί άλλοι παράγοντες που περιπλέκουν τα σημεία και τις αρχές του.

Στην Ελλάδα, ο πολιτικός διάλογος δεν υπάρχει πια, διότι απλά δεν βολεύει κάποιους που μέσω του μονολόγου, δυστυχώς για εμάς όλους τους ιθαγενείς που βολεύονται με καθρεφτάκια και χάντρες, μπορούν να αποκρύψουν την παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης, επιχειρημάτων και οράματος, αφού ανάμεσα στις πολιτικές παρατάξεις τού σήμερα δεν υπάρχουν πραγματικές διαφορές, αλλά μόνο διαφορές στην εφαρμογή και στην υλοποίηση προαποφασισμένων και ειλημμένων πολιτικών.

Αν δημιουργούσαν έναν κατάλογο με τα φλέγοντα θέματα αιχμής που απασχολούν τη σημερινή κοινωνία, πολύ εύκολα θα αντιλαμβάνονταν πως η ‘Αριστερά’ δεν είναι πάντα από τη μια πολιτικoκοινωνική πλευρά και η ‘Δεξιά’ από την άλλη. Ένας αριστερός πολιτικός δεν έχει τη δυνατότητα να έχει ενιαία στάση και συνέπεια, σε όλα τα θέματα, ειδικά όταν κυβερνά κάτι που τα τελευταία δύο χρόνια έχει καταστεί απόλυτα σαφές. Το ίδιο και ένας δεξιός, ως προς τη στάση, αλλά ως προς τη συνέπεια των εξαγγελιών του είναι πολύ πιο προβλέψιμος, διότι πάντα ήταν αυτό που έδειχνε. Έτσι, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις περιορίζονται μόνο στα πρόσωπα και στις επικοινωνιακές τεχνικές, με θύμα την ίδια τη Δημοκρατία…

Μόνο όταν οι πολιτικοί παίρνουν συγκεκριμένη και διάφανη θέση πάνω σε ένα θέμα και προσδιορίζουν με ακρίβεια τα επιχειρήματά τους, τότε μόνο είναι σε θέση να αναπτύξουν τον αληθινό και ειλικρινή πολιτικό διάλογο.

Μόνο μέσω αυτής της διαδικασίας θα υπάρχει δυνατότητα εξεύρεσης των πραγματικών και ορατών σημείων του πολιτικού διαχωρισμού των διαφόρων πολιτικών παρατάξεων που εποφθαλμιούν την ψήφο μας.

Ένα άλλο κρίσιμο σημείο για την πολιτική επιλογή θα μπορούσε να είναι η λιγότερη ή η περισσότερη παρουσία του κράτους στην κοινωνία. Η φιλελεύθερη Αριστερά και η φιλελεύθερη Δεξιά στοχεύουν σε ένα κράτος με περιορισμένη παρουσία, ενώ, από την άλλη, εμφανίζεται μια Αριστερά και μια Δεξιά που επικροτούν και στηρίζουν την ισχυρή παρουσία του.

Εκεί ακριβώς βρίσκεται το 'Σημείο Συμπόρευσης' μιας παράδοξης συμμαχίας… προς τον όλεθρο.

Το σημαντικό ιδεολογικό σημείο διαφοράς συνίσταται στο αν πρέπει να δοθεί περισσότερη ισχύς στο κράτος ή περισσότερη αυτονομία στην κοινωνία των πολιτών.

Από τη στιγμή που στη χώρα μας το κράτος είναι πολύ ισχυρό, αυτοί που θεωρούν ότι απαιτείται λιγότερο κράτος είναι οι αληθινοί προοδευτικοί, γιατί είναι υπέρ των αλλαγών και των νέων συνθέσεων, ενώ αυτοί που υποστηρίζουν το περισσότερο κράτος, το κράτος… επιχειρηματικό μονοπώλιο, άρα το έως σήμερα κακό κατεστημένο, είναι ειλικρινείς συντηρητικοί.

Είναι γεγονός πως τα πράγματα έχουν διαφοροποιηθεί και αυτό πλέον δεν αλλάζει. Στην πολιτική σκακιέρα υπάρχει, από τη μία, η συντηρητική Αριστερά και η συντηρητική Δεξιά, και, από την άλλη, η προοδευτική Δεξιά και η προοδευτική Αριστερά.

Οι πολιτικοί μας, ειδικά εκείνοι που αντιγράφουν παλαιούς θρύλους της πολιτικής λαοπλάνης, έχουν μάθει να λειτουργούν με τη λογική της ικανοποίησης ενός όχλου-χειροκροτητή. Θα έπρεπε, όμως, αν ήταν ειλικρινείς, να στοχεύσουν σε μια αληθινή επιλογή αξιών που θα την ανακοίνωναν δημόσια, για να είναι σε θέση οι ψηφοφόροι να επιλέξουν μόνο με πολιτικά κριτήρια και όχι βάσει των επικοινωνιακών υπερβολών των υποψηφίων για τα βουλευτικά ή άλλα πολιτικά αξιώματα. Στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, κάποιοι παρακολουθούσαν τις δημοσκοπήσεις και προσάρμοζαν την προεκλογική τους στρατηγική στα ουτοπικά θέλω και στις όψιμες επαναστατικές ιαχές ενός νεότευκτου όχλου.

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, όλα ανάγονται στα πρόσωπα και στην πολιτικάντικη πελατεία, κάτι που πιθανόν να μπορεί να αποκρυπτογραφήσει και να εξηγήσει το 'Φαινόμενο Τσίπρα'. Ο Αλέξης ο Τσίπρας εισήγαγε μια αληθινή επιλογή. Διαβολική, καταστροφική, από τη μία, αλλά απολύτως αναγνωρίσιμη, από την άλλη. Και είναι ειλικρινής, μέσα σε αυτή την ιδεολογικά συνεπέστατη πρότασή του. Λέει αυτό που πιστεύει, πιστεύει αυτό που λέει, αλλά εφαρμόζει κάτι αρκετά διαφορετικό.

Αποδεικνύει, σχεδόν ξεκάθαρα, ότι είναι οπορτουνιστής και καιροσκόπος, ότι είναι ενάντια στην ανάπτυξη, αλλά υποστηρίζει με σθένος ότι οι προηγούμενοι, όλοι ανεξαιρέτως, είναι υπεύθυνοι για τα κακά που έχουν συμβεί και συμβαίνουν στη χώρα. Γελιέται βέβαια οικτρά, αλλά φέρνει μια διάσταση αυθεντικότητας που οι ευκολόπιστοι… εχθροί της 'κατσίκας του γείτονα', δεν τη βιώνουν στα λόγια των άλλων πολιτικών παρατάξεων. Οι άλλοι δεν λένε τίποτε που να τους κάνει να ξεχωρίζουν και να λάμπουν, έστω και ως γραφικοί διάττοντες αστέρες, άσχετα με το αν αυτά που ο 'λαοπλάνος αντιγραφέας ρητορικής' ισχυρίζεται αγγίζουν τη σφαίρα της ουτοπίας ή ακόμα και της γελοιότητας. Πρόκειται για το εντυπωσιακά μοναδικό φαινόμενο της ισοπέδωσης των πάντων, που μάλιστα έχει αποκτήσει και ένα σκληρό πυρήνα fans γύρω του.

Ναι, φίλοι μου. Υπάρχουν σοβαρά διλήμματα στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, που εκτείνονται πέρα από την συμβατική ‘Αριστερά’ και τη συμβατική ‘Δεξιά’, που πρέπει να αναδειχθούν, και εκείνοι που μπορούν να τα αναδείξουν, δυναμικά είμαστε μόνον εμείς, ή μήπως αμφιβάλλετε;".

Του Θοδωρή Γιάνναρου
*Ο Θοδωρής Γιάνναρος είναι Μοριακός Βιολόγος, τ. Διοικητής του Νοσοκομείου "Ελπίς”, και Μέλος του "Τομέα Υγείας” της Νέας Δημοκρατίας.

Πηγή