Ο φόβος των Πανελλήνιων εξετάσεων

Αν η βάση για μία καλύτερη και περισσότερο σκεπτόμενη ζωή είναι η παιδεία, μήπως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι ικανό να μας πείσει ότι έχει στόχο πεπαιδευμένους ανθρώπους;

Βλέμματα τρομαγμένα, μυαλά συγχυσμένα, επιθυμίες καταπιεσμένες και καρδιές που χτυπούν δυνατά γεμίζουν από σήμερα τα σχολεία της χώρας καθώς η "νέα δύναμη" λίγο πριν την ενηλικίωσή της καλείται να αντιμετωπίσει έναν από τους μεγαλύτερους φόβους της, αυτόν των Πανελληνίων. Μία εξεταστική διαδικασία που με περισσότερη ή λιγότερη ένταση έχουμε περάσει οι περισσότεροι κάποια στιγμή στη ζωή μας και μας ανάγκασε να αναμετρηθούμε – επιτυχώς ή ανεπιτυχώς- με τις αντοχές αλλά και τα όρια μας.
Στα τρία τελευταία χρόνια της μαθητικής τους πορείας, νέοι και νέες της χώρας φορτώνουν το μυαλό τους με εφήμερη –ως επί το πλείστον- γνώση προκειμένου να αποκτήσουν όλες εκείνες τις απαραίτητες για τις τελικές πανελλήνιες εξετάσεις βάσεις, που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα τους εξασφαλίσουν μία θέση στο όνειρο. Για τρία περίπου χρόνια, οι μαθητές καλούνται να καταπνίξουν τις νεανικές τους επιθυμίες, να περιορίσουν το φαντασιακό τους, να ελαττώσουν ή ακόμα και να εγκαταλείψουν –ενδεχομένως για πάντα- εξωσχολικές δραστηριότητες, ξένες γλώσσες, αθλητισμό, καλλιτεχνικές ανησυχίες, προκειμένου να παραμείνουν αφοσιωμένοι στο μοναδικό τους στόχο που δεν είναι άλλος από την είσοδο σε κάποιο Ανώτερο ή Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα της χώρας.

Σύμφωνα άλλωστε με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, οι Πανελλήνιες Εξετάσεις και οι αποδόσεις των μαθητών κατά τη διάρκεια αυτών των λίγων ημερών οπότε και διεξάγονται, είναι αυτές που θα καθορίσουν ποιοι είναι εκείνοι που τελικά αξίζει να ακολουθήσουν τα όνειρά τους και να διεκδικήσουν μία θέση στην ανώτερη βαθμίδα. Από σήμερα λοιπόν οι μαθητές επιδίδονται σε έναν ψυχοφθόρο μαραθώνιο παπαγαλίας και μηχανικής αναπαραγωγής γνώσεων, με μηδαμινά περιθώρια λάθους, καθώς λίγο πριν την τελική ευθεία ενημερώθηκαν και για την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να μειώσει κατά 2000 τις θέσεις στα ΑΕΙ.
Οι εξετάσεις πολύ σύντομα θα τελειώσουν και οι μαθητές άλλοι αγχωμένοι άλλοι σχετικά ήρεμοι θα περιμένουν τις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων που ενδέχεται να τους ανοίξουν τον δρόμο της "ελευθερίας". Μίας ελευθερίας που δικαιωματικά θα διεκδικήσουν όταν και εφόσον περάσουν σε κάποια σχολή, καθώς τα τελευταία χρόνια της ζωής τους γέμισαν με υποχρεώσεις, καταπιεσμένα ένστικτα μα κυρίως με εξοντωτική πνευματική και ψυχική κούραση. Θα βρεθούν πρωτοετείς στα πανεπιστήμια της χώρας, εξαιρετικά κουρασμένοι και για μία ακόμα φορά συγχυσμένοι καθώς οι νέοι κανόνες που θα χρειαστεί να ακολουθήσουν ζητούν κατάργηση της χρόνιας παπαγαλίας και λειτουργία της κριτικής σκέψης. Και αυτό είναι το καλύτερο σενάριο.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον θα χρειαστεί να κάνουν μία ακραία μετάβαση σε ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο στην πράξη αποδεικνύεται να μην έχει καμία ακολουθία με όσα μέχρι στιγμής γνώρισαν. Κάτω από αυτές τις συνθήκες και με την κούραση χρόνων στην πλάτη, η φυγή φαντάζει και τελικά θα είναι η πιο ελκυστική λύση στο πρόβλημα. Φυγή που είτε μεταφράζεται με την αποφυγή συστηματικής παρακολούθησης των μαθημάτων,  είτε με την απουσία στις εξεταστικές περιόδους είτε με την έλλειψη οποιουδήποτε ενδιαφέροντος για περαιτέρω έρευνα και προβληματισμό.
Ποιος τολμά ωστόσο να τους κατηγορήσει;
Παίζοντας με τους αριθμούς
Μία προσεκτική παρατήρηση στην ιστορία του εκπαιδευτικού συστήματος από τότε που τουλάχιστον ο γράφων είχε συνειδητή εικόνα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επί της ουσίας οι όποιες αλλαγές διαδέχονταν και συνεχίζουν να διαδέχονται προβληματικές εκπαιδευτικές επιλογές δεν είναι τίποτα περισσότερο παρά ένα άχαρο παιχνίδι με αριθμούς.
Ένα αριθμητικό παιχνίδι που επιμένει να εστιάζει στην ποσότητα των υπό εξέταση μαθημάτων, στον αριθμό των επιστημονικών πεδίων που μπορεί να επιλέξει –προκειμένου να νιώθει ότι έχει και την ελευθερία της επιλογής- και στην τελική βαθμολογία που θα ανοίξει ή θα κλείσει τις πόρτες των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Ο ετοιμόρροπος κορμός του εκπαιδευτικού συστήματος συνεχίζει να συντηρείται με εξίσου αμφιβόλου ποιότητας δεκανίκια που η εκάστοτε κυβέρνηση αποφασίζει να του φορέσει ενώ οι μαθητές γίνονται κάθε φορά τα πειραματόζωα σε ένα επαναλαμβανόμενο και δη αποτυχημένο πείραμα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ήδη έχουν αναγγελθεί κάποιες αλλαγές για την επόμενη εκπαιδευτική χρονιά.

Ωστόσο, οι προσπάθειες αλλαγής επιμένουν να περιστρέφονται γύρω από ένα εξαιρετικά αναποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα που ακολουθεί τις νόρμες ενός αμήχανου μακρινού παρελθόντος το οποίο δυστυχώς έκοψε και συνεχίζει να κόβει τα φτερά σε μαθητές που απλά αρνήθηκαν να απαλλαγούν από όσα προστάζει η ηλικία τους.
Με ποιες λέξεις μπορείς να περιγράψεις σε έναν, γεμάτο ζωή και ενδιαφέροντα, νέο άνθρωπο ότι ήρθε εκείνη η άχαρη στιγμή που πρέπει να απαρνηθεί οτιδήποτε προκαλεί ουσιαστικά το φαντασιακό του, γεμίζει ευχαρίστηση την ψυχή του και εντέλει συντελεί στη διαμόρφωση μίας καθόλα συγκροτημένης προσωπικότητας;
Μέχρι σήμερα δεν έχω βρει τον πιο επιτυχημένο συνδυασμό λέξεων που θα ήθελα να είχα ακούσει για να πειστώ για την ορθότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, γνωρίζω πάντως ότι η φράση "πρέπει να διαβάσεις για να περάσεις" δεν μπορεί να πείσει ούτε έναν ενήλικα, πόσω μάλλον το ασυγκράτητο μυαλό ενός παιδιού.

 http://www.pathfinder.gr