Η χώρα της υπερβολής που γέννησε την έννοια του μέτρου
Όχι, δεν γεννηθήκαμε για την "καταστροφή" όπως λέει και το τραγούδι,
αλλά ως πατροπαράδοτοι Έλληνες είμαστε σίγουροι πως ήρθαμε σε τούτο τον
κόσμο τουλάχιστον για την "υπερβολή"...
Μια σύντομη βόλτα στο παρελθόν ζωντανεύει τα κριτήρια της αληθινής ευτυχίας όπως ακριβώς διατυπώνονταν από τον Ηρόδοτο, τον Κροίσο, τον Σόλωνα, τον Αριστοτέλη. Δίπλα από τη διδασκαλία για δημοκρατία, για ελεύθερη έκφραση και σκέψη, η αρχαία Αθήνα εξυμνούσε την έννοια του μέτρου στη ζωή. Εάν ήσουν εγκρατής, προσέγγιζες πιο εύκολα την ευδαιμονία. Το “άριστον μέτρον” εμπόδιζε θεωρητικά από τα αρχαία χρόνια, την υπερβολή που σήμαινε ύβρι και έφερνε τη Νέμεση, την τιμωρία. Οι αρχαίοι Έλληνες ίσως να είχαν βρει τις ισορροπίες τους, εμείς όμως;
Θεωρούμε τους εαυτούς μας "πολυτεχνίτες":
Γεννηθήκαμε για να είμαστε υπερβολικοί σε οτιδήποτε περιστρέφεται γύρω από τον μικρόκοσμο του καθενός μας. Υπερβολικοί απέναντι στη γνώση, στην οικογένεια, στις καθημερινές συναναστροφές, στον έρωτα, στα συναισθήματα, στην πολιτική, στο περιβάλλον, στην οδήγηση, στον τρόπο που διαφημιζόμαστε ως χώρα. Υπερβολικοί ακόμη και σε αξίες που θεωρούμε ότι έχουμε χάσει, σε πράγματα που κατέχουμε αλλά αμφισβητούμε, σε συμπεριφορές που επιθυμούμε να γίνουν ορατές χωρίς να τις εξωτερικεύουμε ποτέ, υπερβολικοί μέχρι και απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό. Σε οτιδήποτε μπορούμε να φανταστούμε, είμαστε μια “μεγάλη χίμαιρα” καλοπροαίρετου ή κακοπροαίρετου αυθορμητισμού.
Έχουμε στο αίμα μας το παρορμητικό "Πάμε":
Γεννήσαμε την έννοια του μέτρου λοιπόν για να τη δανείζουμε σε οποιονδήποτε πολίτη ανήκει σε οποιαδήποτε χώρα εκτός από την Ελλάδα. Βρισκόμαστε στα δυο άκρα μιας μέσης, ισορροπημένης κατάστασης την οποία πιθανότατα θα αγναντεύουμε για πολύ καιρό ακόμη από μακριά. Το προεκλογικό “Πάμε” του Γιώργου Παπανδρέου το 2009 ήταν πάντοτε στο αίμα μας, προσδιορίζει οποιονδήποτε τομέα στη ζωή μας. Μόνο που οι υποσχέσεις δεν “πάνε” πάντοτε μαζί με τις πράξεις. Ακόμη κι αν το γνωρίζουμε αυτό, γοητευόμαστε σχεδόν πάντα από την υπερβολή που κρύβει μέσα της η υποσχόμενη αλλαγή.
Συμπεριφερόμαστε σαν να τα ξέρουμε όλα, γινόμαστε “πολυτεχνίτες” όπως ο Θανάσης Βέγγος στις παλιές ελληνικές ταινίες. Όταν κάνουμε οικογένεια, γινόμαστε με τις κόρες και τους γιους μας όπως ο Ορέστης Μακρής στη “Θεία από το Σικάγο”. Χάνουμε το μέτρο, υποδυόμενοι σχεδόν οποιονδήποτε ρόλο στη ζωή μας. Ακόμη και τα ερωτικά ειδύλλια, ο Πλάτωνας τα περιέγραφε ως μια “θεία τρέλα, ένα ερωτικό παραλήρημα εμπνευσμένο από τον Θεό”, ίσως γιατί κι εκεί πάντοτε χάναμε τα όρια. Ακόμη και το "λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι μου" που τραγουδούσε η Μαρινέλλα είναι σχετικό γιατί αυτό ακριβώς το "λίγο" συνδυάζει τρία πράγματα μαζί!
Ποιος αμφισβητεί ότι υπάρχουν ακόμη γονείς σαν τον Ορέστη Μακρή;
Ένας λαός που δεν δαμάζεται, μια χώρα που προωθεί αξίες όπως το φιλότιμο και χάνει έδαφος από άλλες που χτίζονται στο σήμερα. Ας το παραδεχτούμε, έχουμε την τάση να είμαστε υπερβολικοί σε ό,τι εξυμνεί το ιστορικό παρελθόν, συγκρατημένοι σε υπερβολική δόση, σε όσα ορίζονται από το παρόν. Θαυμάζουμε στα άκρα, τους προγόνους μας και χρησιμοποιώντας την ίδια ακριβώς υπερβολή, αποδεχόμαστε στο διαμορφωμένο σήμερα, όρους ακόμη κι αν δεν μας χαρακτηρίζουν. Φωνάζουμε υπερβολικά στον εαυτό μας, ότι δεν είμαστε παραγωγικοί σε αυτή τη χώρα, ότι είμαστε τεμπέληδες.
Κινούμενοι στα άκρα, μάλλον χαθήκαμε στη μετάφραση. Οδηγούμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα όχι μόνο το αυτοκίνητό μας, αλλά όλη μας τη ζωή. Το έχουμε στο αίμα μας να είμαστε χείμαρροι γιατί δεν μάθαμε άλλον τρόπο για να επιβιώνουμε ή έτσι τουλάχιστον πιστεύουμε. Χείμαρροι συναισθημάτων, παράλογων αντιδράσεων, εκρήξεων θυμού και οργής, ενθουσιασμού και παρορμητικών κινήσεων.
Αυτοί είμαστε και ξέρουμε πως όποιος έρχεται στην Ελλάδα θα έχει πάντοτε τη δυνατότητα να γνωρίζει ανθρώπους με αυστηρές ηθικές αξίες, με πιο χαλαρές συμπεριφορές, με παχιά λόγια, με πιο ασθενείς σε περιεχόμενο πράξεις, με εντυπωσιακές φιλοδοξίες, με αυτοκαταστροφικές τάσεις. Είμαστε αυτό ακριβώς που υπαγορεύει η “Μεγάλη Χίμαιρα” στο θέατρο... “Η χώρα της υπερβολής που γέννησε την έννοια του μέτρου”.
http://www.pathfinder.gr
Μια σύντομη βόλτα στο παρελθόν ζωντανεύει τα κριτήρια της αληθινής ευτυχίας όπως ακριβώς διατυπώνονταν από τον Ηρόδοτο, τον Κροίσο, τον Σόλωνα, τον Αριστοτέλη. Δίπλα από τη διδασκαλία για δημοκρατία, για ελεύθερη έκφραση και σκέψη, η αρχαία Αθήνα εξυμνούσε την έννοια του μέτρου στη ζωή. Εάν ήσουν εγκρατής, προσέγγιζες πιο εύκολα την ευδαιμονία. Το “άριστον μέτρον” εμπόδιζε θεωρητικά από τα αρχαία χρόνια, την υπερβολή που σήμαινε ύβρι και έφερνε τη Νέμεση, την τιμωρία. Οι αρχαίοι Έλληνες ίσως να είχαν βρει τις ισορροπίες τους, εμείς όμως;
Θεωρούμε τους εαυτούς μας "πολυτεχνίτες":
Γεννηθήκαμε για να είμαστε υπερβολικοί σε οτιδήποτε περιστρέφεται γύρω από τον μικρόκοσμο του καθενός μας. Υπερβολικοί απέναντι στη γνώση, στην οικογένεια, στις καθημερινές συναναστροφές, στον έρωτα, στα συναισθήματα, στην πολιτική, στο περιβάλλον, στην οδήγηση, στον τρόπο που διαφημιζόμαστε ως χώρα. Υπερβολικοί ακόμη και σε αξίες που θεωρούμε ότι έχουμε χάσει, σε πράγματα που κατέχουμε αλλά αμφισβητούμε, σε συμπεριφορές που επιθυμούμε να γίνουν ορατές χωρίς να τις εξωτερικεύουμε ποτέ, υπερβολικοί μέχρι και απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό. Σε οτιδήποτε μπορούμε να φανταστούμε, είμαστε μια “μεγάλη χίμαιρα” καλοπροαίρετου ή κακοπροαίρετου αυθορμητισμού.
Έχουμε στο αίμα μας το παρορμητικό "Πάμε":
Γεννήσαμε την έννοια του μέτρου λοιπόν για να τη δανείζουμε σε οποιονδήποτε πολίτη ανήκει σε οποιαδήποτε χώρα εκτός από την Ελλάδα. Βρισκόμαστε στα δυο άκρα μιας μέσης, ισορροπημένης κατάστασης την οποία πιθανότατα θα αγναντεύουμε για πολύ καιρό ακόμη από μακριά. Το προεκλογικό “Πάμε” του Γιώργου Παπανδρέου το 2009 ήταν πάντοτε στο αίμα μας, προσδιορίζει οποιονδήποτε τομέα στη ζωή μας. Μόνο που οι υποσχέσεις δεν “πάνε” πάντοτε μαζί με τις πράξεις. Ακόμη κι αν το γνωρίζουμε αυτό, γοητευόμαστε σχεδόν πάντα από την υπερβολή που κρύβει μέσα της η υποσχόμενη αλλαγή.
Συμπεριφερόμαστε σαν να τα ξέρουμε όλα, γινόμαστε “πολυτεχνίτες” όπως ο Θανάσης Βέγγος στις παλιές ελληνικές ταινίες. Όταν κάνουμε οικογένεια, γινόμαστε με τις κόρες και τους γιους μας όπως ο Ορέστης Μακρής στη “Θεία από το Σικάγο”. Χάνουμε το μέτρο, υποδυόμενοι σχεδόν οποιονδήποτε ρόλο στη ζωή μας. Ακόμη και τα ερωτικά ειδύλλια, ο Πλάτωνας τα περιέγραφε ως μια “θεία τρέλα, ένα ερωτικό παραλήρημα εμπνευσμένο από τον Θεό”, ίσως γιατί κι εκεί πάντοτε χάναμε τα όρια. Ακόμη και το "λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι μου" που τραγουδούσε η Μαρινέλλα είναι σχετικό γιατί αυτό ακριβώς το "λίγο" συνδυάζει τρία πράγματα μαζί!
Ποιος αμφισβητεί ότι υπάρχουν ακόμη γονείς σαν τον Ορέστη Μακρή;
Ένας λαός που δεν δαμάζεται, μια χώρα που προωθεί αξίες όπως το φιλότιμο και χάνει έδαφος από άλλες που χτίζονται στο σήμερα. Ας το παραδεχτούμε, έχουμε την τάση να είμαστε υπερβολικοί σε ό,τι εξυμνεί το ιστορικό παρελθόν, συγκρατημένοι σε υπερβολική δόση, σε όσα ορίζονται από το παρόν. Θαυμάζουμε στα άκρα, τους προγόνους μας και χρησιμοποιώντας την ίδια ακριβώς υπερβολή, αποδεχόμαστε στο διαμορφωμένο σήμερα, όρους ακόμη κι αν δεν μας χαρακτηρίζουν. Φωνάζουμε υπερβολικά στον εαυτό μας, ότι δεν είμαστε παραγωγικοί σε αυτή τη χώρα, ότι είμαστε τεμπέληδες.
Κινούμενοι στα άκρα, μάλλον χαθήκαμε στη μετάφραση. Οδηγούμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα όχι μόνο το αυτοκίνητό μας, αλλά όλη μας τη ζωή. Το έχουμε στο αίμα μας να είμαστε χείμαρροι γιατί δεν μάθαμε άλλον τρόπο για να επιβιώνουμε ή έτσι τουλάχιστον πιστεύουμε. Χείμαρροι συναισθημάτων, παράλογων αντιδράσεων, εκρήξεων θυμού και οργής, ενθουσιασμού και παρορμητικών κινήσεων.
Αυτοί είμαστε και ξέρουμε πως όποιος έρχεται στην Ελλάδα θα έχει πάντοτε τη δυνατότητα να γνωρίζει ανθρώπους με αυστηρές ηθικές αξίες, με πιο χαλαρές συμπεριφορές, με παχιά λόγια, με πιο ασθενείς σε περιεχόμενο πράξεις, με εντυπωσιακές φιλοδοξίες, με αυτοκαταστροφικές τάσεις. Είμαστε αυτό ακριβώς που υπαγορεύει η “Μεγάλη Χίμαιρα” στο θέατρο... “Η χώρα της υπερβολής που γέννησε την έννοια του μέτρου”.
http://www.pathfinder.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου