“άνθρωπον ζητώ”
Όταν ο άνθρωπος συνειδητοποίησε ότι η
συνεργασία στο κυνήγι και στον πόλεμο, καθώς και η συνύπαρξη, θα μείωναν
τις δυσκολίες της ζωής του, δημιούργησε τις πρώτες κοινωνίες.
Με το πέρασμα των αιώνων, μέσα από την συναναστροφή και την αλληλεπίδραση, ο άνθρωπος συγκέντρωσε πολύτιμη πείρα, που τη χρησιμοποίησε, σταδιακά, για την οργάνωση των σύγχρονων και πολύμορφων κοινωνιών του.
Βασική συνέπεια της κοινωνικής ζωής και χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι η δημιουργία ομαδικού πνεύματος, που εξασφαλίζει την αρμονία της συμβίωσης, περιορίζει την ατομική εγωιστική τάση και διαπνέεται από διαχρονικές αξίες όπως την αγάπη, την αξιοπιστία, την καλοσύνη, τον αμοιβαίο σεβασμό, το καθήκον, την ευσυνειδησία και την αλληλοβοήθεια.
Η κοινωνία αποτελεί το λίκνο της ευημερίας και της προόδου. Τα άτομα εξελίσσονται και δημιουργούν όταν το σύνολο ευημερεί. Για να μπορεί όμως η κοινωνία να εξελίσσεται, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο, που αποτελεί δείκτη της πολιτιστικής στάθμης ενός συνόλου.
Πότε όμως κρίνεται πολιτισμένη μια κοινωνία; Μήπως όταν οι σχέσεις των μελών της εξομοιώνονται με τον αγώνα της επιβίωσης; Κάτι τέτοιο κάθε άλλο παρά πολιτισμό φανερώνει.
Μια κοινωνία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολιτισμένη χωρίς ανθρωπιστικά ιδεώδη. Ο μεγάλος Αϊνστάιν έλεγε -μένοντας πάντοτε επίκαιρος- πως “η εποχή μας είναι εποχή των μεγάλων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών”.
Η σημερινή κρίση, σε όλα τα επίπεδα, που μαστίζει τη Χώρα μας, έχει προκαλέσει προβληματικές καταστάσεις σε άτομα και οικογένειες. Η ανεργία, η φτώχεια, η εγκληματικότητα και οι δυσβάσταχτοι φόροι έχουν σαν αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού να υποφέρει. Εδώ προβάλλει η ανθρωπιά, για ν΄αναδειχτεί ως πρώτιστο μέλημα όλων εκείνων που μπορούν να συνεισφέρουν, ακολουθώντας τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Eκκλησίας μας και επιβεβαιώνοντας τον καθοριστικό ρόλο της παιδείας, για την ανακούφιση των πτωχών, οι οποίοι, αποδεδειγμένα, αδυνατούν ν΄ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις ανάγκες της καθημερινότητάς τους.
Επιπλέον, η ανθρωπιά δεν εξαντλείται μόνο στην οικονομική υποστήριξη αλλά και στην ηθική, χαρίζοντας ένα χαμόγελο αισιοδοξίας, συνοδευόμενο από τον καλό λόγο συμπαράστασης.
Όμως, ποια είναι η ταυτότητα της κοινωνίας μας σήμερα; Δυστυχώς, στη σημερινή διεθνή κοινωνία, αλλά και στη χώρα μας, οτιδήποτε άλλο παρατηρείται εκτός από ανιδιοτελή προσέγγιση του συνανθρώπου. Η βία, η ωμότητα, η απανθρωπιά, η εκμετάλλευση, η υποκρισία, η συκοφαντία, η απάτη, η αδιαφορία και ο ατομικός ωφελιμισμός χαρακτηρίζουν το κοινωνικό μας παρόν. Το χρήμα έχει υποκαταστήσει το σεβασμό, η δύναμη την αγάπη, η κτηνωδία τη μόρφωση και την αγωγή.
Όταν ο Διογένης γύριζε τους δρόμους της Αθήνας, με το φανάρι στο χέρι, μέσα στο μεσημέρι, ρωτήθηκε για την πράξη του αυτή και απάντησε: “άνθρωπον ζητώ”. Πιθανόν δεν φανταζόταν τότε ότι μια τέτοια αναζήτηση θα ήταν το αίτημα μιας τόσο προωθημένης εποχής, όπως η σημερινή, που ο άνθρωπος επιδιώκει να φέρει τον ξεχασμένο εαυτό του πιο κοντά στα παραμελημένα ανθρωπιστικά ιδανικά.
Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα των αρνητικών τάσεων υπάρχουν μικρές οάσεις, ευτυχώς καθόλου ευκαταφρόνητες, όπου οι δυνάμεις του καλού αποδεικνύουν, έμπρακτα, πως υπάρχουν ακόμη Άνθρωποι που αντιστέκονται. Άνθρωποι με αυτοσυνειδησία και αίσθημα προσφοράς, με αίσθημα ευθύνης, απέναντι στον συνάνθρωπο. Άνθρωποι που μοιράζονται τα χρήματά τους, το περίσσευμα ή και το υστέρημα του χρόνου τους, των γνώσεών τους, των δυνατοτήτων τους μ' εκείνους που, η μοίρα, η ζωή, το σήμερα, τους φέρονται λίγο ή πολύ πιο σκληρά. Είναι συνάνθρωποι με όλο το νόημα της λέξης, συνοδοιπόροι των ανήμπορων και ταλαιπωρημένων, συνεπιβάτες στο δύσκολο ταξίδι της ζωής των λιγότερο ευνοημένων συνανθρώπων, αρωγοί στα δύσκολα, στα ανυπέρβλητα, στα αντίξοα, στα άλυτα!
Αξίζει να σημειωθεί ότι, πρόσφατα, ο Δήμος Κορινθίων, o Όμιλος για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων και το Κέντρο Κοινωνικής Πολιτικής διοργάνωσαν, με επιτυχία, το «Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ Ανθρωπιάς», με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού» & τη «Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας», στο κέντρο της Κορίνθου. Συγκεντρώθηκαν 20 περίπου κούτες με συσκευασμένα τρόφιμα, τα οποία θα μοιρασθούν στις οικογένειες που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα υποστήριξης των κοινωνικών δομών για την άμεση αντιμετώπιση της φτώχειας.
Οι δυνάμεις του καλού πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν τη δική τους μάχη, με θέληση και πείσμα, σε μια διαρκή προσπάθεια ώστε ο αλληλοσεβασμός και η αλληλοβοήθεια να γίνουν κανόνας κι όχι αξιέπαινη εξαίρεση, αφού πρώτα αναζητήσουμε τον Άνθρωπο μέσα μας, τιθασεύοντας το κοινό ανθρωπάκι.
Μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για κοινωνία με γρήγορα αντανακλαστικά, όταν διαπιστώνει ότι η ανθρώπινη υπόσταση συναντά τα όρια της εξαθλίωσης και μάλιστα χωρίς τη δική της υπαιτιότητα!
Με το πέρασμα των αιώνων, μέσα από την συναναστροφή και την αλληλεπίδραση, ο άνθρωπος συγκέντρωσε πολύτιμη πείρα, που τη χρησιμοποίησε, σταδιακά, για την οργάνωση των σύγχρονων και πολύμορφων κοινωνιών του.
Βασική συνέπεια της κοινωνικής ζωής και χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι η δημιουργία ομαδικού πνεύματος, που εξασφαλίζει την αρμονία της συμβίωσης, περιορίζει την ατομική εγωιστική τάση και διαπνέεται από διαχρονικές αξίες όπως την αγάπη, την αξιοπιστία, την καλοσύνη, τον αμοιβαίο σεβασμό, το καθήκον, την ευσυνειδησία και την αλληλοβοήθεια.
Η κοινωνία αποτελεί το λίκνο της ευημερίας και της προόδου. Τα άτομα εξελίσσονται και δημιουργούν όταν το σύνολο ευημερεί. Για να μπορεί όμως η κοινωνία να εξελίσσεται, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο, που αποτελεί δείκτη της πολιτιστικής στάθμης ενός συνόλου.
Πότε όμως κρίνεται πολιτισμένη μια κοινωνία; Μήπως όταν οι σχέσεις των μελών της εξομοιώνονται με τον αγώνα της επιβίωσης; Κάτι τέτοιο κάθε άλλο παρά πολιτισμό φανερώνει.
Μια κοινωνία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολιτισμένη χωρίς ανθρωπιστικά ιδεώδη. Ο μεγάλος Αϊνστάιν έλεγε -μένοντας πάντοτε επίκαιρος- πως “η εποχή μας είναι εποχή των μεγάλων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών”.
Η σημερινή κρίση, σε όλα τα επίπεδα, που μαστίζει τη Χώρα μας, έχει προκαλέσει προβληματικές καταστάσεις σε άτομα και οικογένειες. Η ανεργία, η φτώχεια, η εγκληματικότητα και οι δυσβάσταχτοι φόροι έχουν σαν αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού να υποφέρει. Εδώ προβάλλει η ανθρωπιά, για ν΄αναδειχτεί ως πρώτιστο μέλημα όλων εκείνων που μπορούν να συνεισφέρουν, ακολουθώντας τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Eκκλησίας μας και επιβεβαιώνοντας τον καθοριστικό ρόλο της παιδείας, για την ανακούφιση των πτωχών, οι οποίοι, αποδεδειγμένα, αδυνατούν ν΄ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις ανάγκες της καθημερινότητάς τους.
Επιπλέον, η ανθρωπιά δεν εξαντλείται μόνο στην οικονομική υποστήριξη αλλά και στην ηθική, χαρίζοντας ένα χαμόγελο αισιοδοξίας, συνοδευόμενο από τον καλό λόγο συμπαράστασης.
Όμως, ποια είναι η ταυτότητα της κοινωνίας μας σήμερα; Δυστυχώς, στη σημερινή διεθνή κοινωνία, αλλά και στη χώρα μας, οτιδήποτε άλλο παρατηρείται εκτός από ανιδιοτελή προσέγγιση του συνανθρώπου. Η βία, η ωμότητα, η απανθρωπιά, η εκμετάλλευση, η υποκρισία, η συκοφαντία, η απάτη, η αδιαφορία και ο ατομικός ωφελιμισμός χαρακτηρίζουν το κοινωνικό μας παρόν. Το χρήμα έχει υποκαταστήσει το σεβασμό, η δύναμη την αγάπη, η κτηνωδία τη μόρφωση και την αγωγή.
Όταν ο Διογένης γύριζε τους δρόμους της Αθήνας, με το φανάρι στο χέρι, μέσα στο μεσημέρι, ρωτήθηκε για την πράξη του αυτή και απάντησε: “άνθρωπον ζητώ”. Πιθανόν δεν φανταζόταν τότε ότι μια τέτοια αναζήτηση θα ήταν το αίτημα μιας τόσο προωθημένης εποχής, όπως η σημερινή, που ο άνθρωπος επιδιώκει να φέρει τον ξεχασμένο εαυτό του πιο κοντά στα παραμελημένα ανθρωπιστικά ιδανικά.
Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα των αρνητικών τάσεων υπάρχουν μικρές οάσεις, ευτυχώς καθόλου ευκαταφρόνητες, όπου οι δυνάμεις του καλού αποδεικνύουν, έμπρακτα, πως υπάρχουν ακόμη Άνθρωποι που αντιστέκονται. Άνθρωποι με αυτοσυνειδησία και αίσθημα προσφοράς, με αίσθημα ευθύνης, απέναντι στον συνάνθρωπο. Άνθρωποι που μοιράζονται τα χρήματά τους, το περίσσευμα ή και το υστέρημα του χρόνου τους, των γνώσεών τους, των δυνατοτήτων τους μ' εκείνους που, η μοίρα, η ζωή, το σήμερα, τους φέρονται λίγο ή πολύ πιο σκληρά. Είναι συνάνθρωποι με όλο το νόημα της λέξης, συνοδοιπόροι των ανήμπορων και ταλαιπωρημένων, συνεπιβάτες στο δύσκολο ταξίδι της ζωής των λιγότερο ευνοημένων συνανθρώπων, αρωγοί στα δύσκολα, στα ανυπέρβλητα, στα αντίξοα, στα άλυτα!
Αξίζει να σημειωθεί ότι, πρόσφατα, ο Δήμος Κορινθίων, o Όμιλος για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων και το Κέντρο Κοινωνικής Πολιτικής διοργάνωσαν, με επιτυχία, το «Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ Ανθρωπιάς», με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού» & τη «Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας», στο κέντρο της Κορίνθου. Συγκεντρώθηκαν 20 περίπου κούτες με συσκευασμένα τρόφιμα, τα οποία θα μοιρασθούν στις οικογένειες που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα υποστήριξης των κοινωνικών δομών για την άμεση αντιμετώπιση της φτώχειας.
Οι δυνάμεις του καλού πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν τη δική τους μάχη, με θέληση και πείσμα, σε μια διαρκή προσπάθεια ώστε ο αλληλοσεβασμός και η αλληλοβοήθεια να γίνουν κανόνας κι όχι αξιέπαινη εξαίρεση, αφού πρώτα αναζητήσουμε τον Άνθρωπο μέσα μας, τιθασεύοντας το κοινό ανθρωπάκι.
Μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για κοινωνία με γρήγορα αντανακλαστικά, όταν διαπιστώνει ότι η ανθρώπινη υπόσταση συναντά τα όρια της εξαθλίωσης και μάλιστα χωρίς τη δική της υπαιτιότητα!
Άρθρο του Γιάννη Β. Καραπανάγου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου