Αριστερές ιδέες δεν γεννιούνται με δεξιές αντιλήψεις

Είναι θέμα κουλτούρας. Είναι πολλά τα χρόνια που πέρασε και κυριάρχησε στην Αριστερά η δεξιά κουλτούρα, ο δεξιός τρόπος σκέψης και αξιολόγησης. Με την εγκατάλειψη της ιδέας της επανάστασης από ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής Αριστεράς και την υιοθέτηση ρεαλιστικών πολιτικών η ενσωμάτωση και ευθυγράμμιση έγιναν ραγδαία. Πρώην συμμέτοχοι, μερικοί και με πρωταγωνιστικό ρόλο, στην επαναστατική σύγκρουση με το καθεστώς, άλλοι απογοητευμένοι με βαθύ το αίσθημα της ήττας και του ανέφικτου, άλλοι εντυπωσιασμένοι από τα αγαθά της οικονομίας της αγοράς και άλλοι προσπαθώντας να φορτώσουν την αποτυχία στους «άλλους», βγαίνοντας οι ίδιοι ατσαλάκωτοι, απέρριψαν την ιδέα της επανάστασης ολοσχερώς, ακόμα και για το μέλλον, επιλέγοντας τον πιο βατό δρόμο της συνδιαλλαγής με το σύστημα και τον εξωραϊσμό του ώστε να δικαιολογείται η δική τους στροφή και ο συμβιβασμός. Βέβαια, και κάποιοι από τους «άλλους» που παρέμειναν σε πιο επαναστατικές θέσεις τις προσάρμοσαν στο σύστημα με το δικό τους τρόπο.
Αυτή η καθίζηση, με πρωτεργάτες στελέχη, ηγετικές ομάδες και φράξιες, είχε την προέκτασή της μέσα στο σώμα της Αριστεράς με άμεσο και έμμεσο τρόπο. Ένα από τα αποτελέσματά της ήταν η βαθμιαία υποχώρηση της εναλλακτικής κουλτούρας που είτε αντικαταστάθηκε από την κυρίαρχη κουλτούρα των αντιπάλων είτε κόλλησε και περιορίστηκε σε στερεότυπα από το παρελθόν.
Αυτό όχι μόνο δεν αναιρεί την άποψη των Δεξιών ότι οι Αριστεροί έπιασαν πολλά πόστα στους τομείς της παιδείας και του πολιτισμού, αλλά την επιβεβαιώνει κιόλας. Τα ΜΜΕ, τα πανεπιστήμια και πολλοί κρατικοί φορείς επανδρώθηκαν με Αριστερούς οι οποίοι, σε αντίθεση μ’ αυτό που ισχυρίζεται η Δεξιά, έγιναν αναπόσπαστο μέρος της καθεστηκυίας τάξης είτε εγκαταλείποντας τα κόμματα της Αριστεράς είτε παραμένοντας σ’ αυτά ενώ ταυτόχρονα εργάζονταν στην υπηρεσία των φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, που είναι οι πυλώνες του συστήματος. Αριστεροί, με ή χωρίς εισαγωγικά, εκλαΐκευσαν και αναβάθμισαν όλη την πολιτική κουλτούρα της Δεξιάς καταλαμβάνοντας νευραλγικά πόστα, με το αζημίωτο, στα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια, τις εφημερίδες και τα περιοδικά των μεγαλοεκδοτών.
Και οι συνέπειες φάνηκαν πάρα πολύ έντονα στις μέρες μας. Από την ευκολία με την οποία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ενδώσανε στις πιέσεις και τις προσκλήσεις της άρχουσας νομενκλατούρας υιοθετώντας τις πιο αντιλαϊκές πολιτικές των αντιπάλων της Αριστεράς.
Κι αυτό φαίνεται και από τη διάχυση αυτών των αντιλήψεων μέσα στην κοινωνία. Όχι μόνο εξ αιτίας του ΠΑΣΟΚ που πλάσαρε πολύ αποτελεσματικά το αριστερό του λουκ. Η τάση αριστεροδεξιάς αλλοτρίωσης ήταν πανευρωπαϊκή και ενισχύθηκε από τις αυτομολίες των Αριστερών που μια χαρά βολεύτηκαν μέσα στην ανοιχτή αγκαλιά των φορέων του συστήματος.
Τελικά, το γεγονός ότι σήμερα οι ίδιοι οι Αριστεροί αισθάνονται ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο και αδυνατούν να διαμορφώσουν πολιτικές εξόδου, δεν οφείλεται μόνο στην αντικειμενικά πολύ δύσκολη κατάσταση που μας έχει φέρει ο εξτρεμιστικός καπιταλισμός των τελευταίων δεκαετιών. Οφείλεται και στο ό,τι, εδώ και χρόνια, πάμπολλοι Αριστεροί υπέκυψαν στα θέλγητρα της δεξιάς κουλτούρας που όλα υπάγονται στην αγορά και άρχισαν να κρίνουν τα πάντα με αξιολογικά κριτήρια ξένα στην Αριστερά.
Έτσι, ενώ οι Αριστεροί γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι ανθρωποφάγο και το καταγγέλλουν, αδυνατούν να διαμορφώσουν έναν άλλο τρόπο σκέψης και αντίδρασης.
Γι’ αυτό, όσοι Αριστεροί εύκολα αποδέχτηκαν τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκουν εύκολα και τις δικαιολογίες για την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών εκ μέρους του. Γιατί, από καιρό, είχε υπονομευθεί και αδυνατίσει ο αριστερός τρόπος σκέψης τους. Και, χωρίς πολύ δισταγμό, έως καθόλου, χρησιμοποιούν την ίδια επιχειρηματολογία με τη Δεξιά για να αποκρούσουν και να δυσφημήσουν όσους εξακολουθούν να αγωνίζονται εναντίον των Μνημονίων που έφερε η Δεξιά στην Ελλάδα. Για να κατηγορούν όσους επιμένουν στον μίνιμουμ αριστερό προσανατολισμό που έχει απομείνει στην ελληνική Αριστερά.
Αριστερό δεν είναι μόνο να έχεις αριστερές θέσεις, αλλά να έχεις και αριστερή κουλτούρα, κάτι που είναι ευρύτερο, βαθύτερο και δυσκολότερο, αλλά πιο ανθεκτικό στις προκλήσεις, τις παραπλανήσεις και τις εξαγορές και, σίγουρα, πιο αληθινά εναλλακτικό και πιο μακροπρόθεσμα επαναστατικό.
Γι’ αυτό δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: κι εσείς τι θα κάνατε; Αυτός που ρωτάει έχει στο μυαλό του μόνο τη δεξιά εκδοχή των πραγμάτων μην βλέποντας, λόγω της δεξιάς κουλτούρας του, καμία άλλη δυνατότητα. Αλλά κι αυτός που ερωτάται, επηρεασμένος από την ίδια διαβρωτική επιρροή της δεξιάς κουλτούρας, αδυνατεί να διαπλάσει ένα άλλο μοντέλο και να δώσει μια άλλη προοπτική στην κοινή προσπάθεια, απλή, βατή και εφαρμόσιμη.
Αριστερή πολιτική χωρίς αντίσταση, καταπολέμηση και αντικατάσταση της δεξιάς κουλτούρας είτε δεν γίνεται είτε αχρηστεύεται. Οι επαναστάτες όλων των εποχών αρνούνταν το σύστημα που αντιμάχονταν. Αυτό τους ωθούσε σε πράξεις γενναιότητας κι αυτή ήταν η βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε νίκη. Ποτέ, άνθρωποι που είχαν επηρεαστεί από την εχθρική κουλτούρα δεν κατάφεραν να την ανατρέψουν, ούτε καν να την αμφισβητήσουν πραγματικά. Οι επαναστάτες απέρριπταν την ανισότητα, την υποτέλεια, την ένταξη και το προσωπικό όφελος. Οι ενσωματωμένοι απόγονοί τους θέλουν μόνο να διαχειριστούν τα καθιερωμένα και όχι να τα ξεριζώσουν, ούτε τώρα ούτε στο μέλλον. Δεν πιστεύουν ότι το σύστημα είναι η αιτία των δεινών ή δεν πιστεύουν ότι το σύστημα είναι θνητό ή δεν μπορούν να συλλάβουν ένα άλλο σύστημα δίκαιο και πραγματοποιήσιμο. Κάτω από τη βαριά επίδραση της αστικής κουλτούρας επιθυμούν μόνο να διευθύνουν το σύστημα, καλύτερα κατά τη γνώμη τους, σε αγαστή συνεργασία με τους ίδιους τους ολιγάρχες, με τους οποίους οι αντιθέσεις έχουν μεταβληθεί σε διαφορές διαχειριστικές.
Μόνο όταν αυτοί που δεν έχουν αποδεχτεί το σύστημα και εξακολουθούν να θεωρούν ότι πρέπει να επισπεύσουν την ανατροπή του, αντιληφθούν ότι δυσκολεύονται να βρουν λύσεις και δρόμους για τον καινούργιο κόσμο, επειδή δεν έχουν μείνει ανεπηρέαστοι από τη διαβρωτική επιρροή της κυρίαρχης κουλτούρας, τότε οι προϋποθέσεις για να αλλάξουμε το σύστημα μπορεί να υπάρξουν. Λύσεις υπάρχουν, για το καθετί στη φύση, αλλά έχουμε χάσει τη διανοητική ευχέρεια να τις βρίσκουμε. Κι έτσι, μέχρι να το καταφέρουμε, πάντα στην πιο κρίσιμη στιγμή, οι αλλοτριωμένοι ή απαλλοτριωμένοι «δικοί μας», θα μας καπελώνουν και θα μας αφήνουν να τουρτουρίζουμε στα κρύα του λουτρού!


Στέλιος Ελληνιάδης
Βιδωμένος αριστερά, Γκαούρ
Δρόμος