Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑ . Η ΧΑΜΕΝΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ....
Φραγκλίνου κι αν την είπε, διέπραξε τη μικρή απάτη ότι δεν πρόκειται για μια αμφίδρομη εξίσωση. Ναι, ο χρόνος έγινε χρήμα την εποχή του «ωρολογιακού καπιταλισμού», όταν οι ώρες εργασίας που απαιτούνταν για την παραγωγή ενός προϊόντος έγιναν ασφαλές μέτρο της αξίας του, πριν αυτό φτάσει στην αγορά κι αποκτήσει τις γνωστές....
μυστικιστικές ιδιότητές του. Αλλά από ένα σημείο και μετά το χρήμα -στη συνολική και αφηρημένη εκδοχή του ως μέτρο του πλούτου- αυτονομήθηκε πλήρως από τον χρόνο εργασίας ειδικά και από τον χρόνο γενικά. Μοιάζει να παράγεται απεριόριστα σε ένα οικονομικό σύμπαν άχρονο, άχωρο και άυλο. Τουλάχιστον γι’ αυτούς που το κατέχουν σε απεριόριστες ποσότητες.
Αντιθέτως, για τους ανθρώπους που κατέχουν όλο και μικρότερο μερίδιο του παγκόσμιου πλούτου, ο χρόνος έχει πάψει προ πολλού να είναι χρήμα. Πιο πολύ φαίνεται να μετριέται σε απώλεια χρήματος. Eξ ου και η θυμοσοφία των μισθωτών που σαρκάζουν την ανέχειά τους με το ερώτημα: «γιατί στο τέλος κάθε μισθού μένει τόσο πολύς μήνας;»
Αυτή η αντιστροφή στη σχέση χρόνου και χρήματος εκφράστηκε με τον πιο ακραίο τρόπο, την τελευταία δεκαετία. Για την πλειονότητα των ανθρώπων στον κόσμο ήταν μια χαμένη δεκαετία. Παρότι από άποψη τεχνολογικής προόδου οι οπτιμιστές τη θεωρούν ως την καλύτερη δεκαετία στην ιστορία της ανθρωπότητας, το στίγμα της το έδωσε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η ταξικά μεροληπτική διαχείρισή της από τις πολιτικές ηγεσίες.
Λοιπόν, ας δούμε έναν απολογισμό μιας δεκαετίας σε χρήμα.
Το 2010, στην κορύφωση και παγκοσμιοποίηση της κρίσης που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, ο παγκόσμιος πλούτος υπολογιζόταν σε 200 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δεν το λέω εγώ, το λέει η Credit Suisse. Αυτό αντιστοιχούσε σε περίπου 45.000 δολάρια καθαρού πλούτου- δηλαδή μετά την αφαίρεση του χρέους- κατά κεφαλήν. Κάθε ανθρώπινο πλάσμα, θεωρητικά, είχε στη διάθεσή του αυτόν τον ελάχιστο πλούτο που του επέτρεπε να αποφύγει την εξαθλίωση.
Δέκα χρόνια μετά και αφού έχουν μεσολαβήσει μερικά χρονάκια ύφεσης ή στασιμότητας, εκτεταμένα προγράμματα λιτότητας, αρκετές κρατικές και χιλιάδες εταιρικές χρεοκοπίες, επώδυνα προγράμματα διάσωσης χωρών και -κυρίως- τραπεζών, εκτοπισμός εκατομμυρίων ανθρώπων στην ανεργία και στην απόλυτη φτώχεια, συντριβή και φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης, ο παγκόσμιος πλούτος υπολογίζεται σε 360 τρισ. δολάρια, αυξημένος κατά 55%. Το κατά κεφαλήν μερίδιο αυξήθηκε και αυτό σε σχεδόν 80.000 δολάρια. Για να μη δημιουργούνται παραπλανήσεις με αυτούς τους παγκόσμιους μέσους όρους, που περιλαμβάνουν από το Αφγανιστάν μέχρι το Λουξεμβούργο, σας διευκρινίζω ότι ο κατά κεφαλήν πλούτος στην Ευρώπη είναι 200.000 δολάρια και στη Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ - Καναδάς) 417.000 δολάρια.
Λοιπόν, πρόκειται για μυστήριο ή για θαύμα; Πώς είναι δυνατόν η δεκαετία που το καπιταλιστικό σύμπαν έζησε ως την πιο καταστροφική διαταραχή από την περίοδο της Μεγάλης Υφεσης να είναι ταυτόχρονα περίοδος θεαματικής αύξησης του παγκόσμιου πλούτου; Ποια θαυμάσια εφαρμογή της θεωρίας της δημιουργικής καταστροφής έχουμε εδώ; Πώς γίνεται και αυτό που η πλειονότητα του κόσμου της εργασίας στις αναπτυγμένες χώρες το βίωσε ως βίαιη συρρίκνωση του εισοδήματός της και φτωχοποίηση να εμφανίζεται ως τσουνάμι ευημερίας; Πώς είναι δυνατόν αυτό που εγώ, εσείς - ή οι περισσότεροι από σας, υποθέτω- και πολλοί άλλοι αντιλαμβανόμαστε ως χαμένη δεκαετία, κάποιοι να τη θεωρούν μια ολοκάθαρα κερδισμένη δεκαετία;
Εννοείται πως τα ερωτήματα είναι ρητορικά. Οι καπιταλιστικές κρίσεις, ανεξάρτητα από τη μορφή που παίρνουν κάθε φορά, λειτουργούν κυρίως ως μηχανισμός αναδιανομής του πλούτου από τους πολλούς σε όλο και λιγότερους.
Από το 2009, ενώ ο δείκτης ανισότητας (συντελεστής Gini) έμεινε τυπικά σταθερός, το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού αύξησε το μερίδιο πλούτου που ελέγχει από το 41,9% στο 45%. Αυτές οι τρεις ασήμαντες μονάδες σημαίνουν ότι χρήμα και περιουσιακά στοιχεία 10 τρισ. δολαρίων άλλαξαν χέρια με όλους τους δυνατούς τρόπους. Ανάμεσα στους οποίους είναι τα κυβερνητικά προγράμματα λιτότητας, οι «μεταρρυθμίσεις» των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων υπηρεσιών και επιχειρήσεων, οι ποσοτικές χαλαρώσεις των κεντρικών τραπεζών που αντάμειψαν με δωρεάν ρευστότητα τους φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης χρέους.
Αυτή, δυστυχώς, είναι η θλιβερή ανακεφαλαίωση μιας δεκαετίας που ξεκίνησε ως πρωτοφανής κλονισμός του καπιταλισμού, ως μαζική αποδοκιμασία της ανηθικότητάς του, για να καταλήξει σε μια πανηγυρική παλινόρθωση του μηχανισμού της απληστίας, ενδεχομένως σε πιο επιθετικές μορφές. Και σίγουρα με πιο επιθετικούς πολιτικούς εκπροσώπους.
Κάτι πρέπει να κάνουμε τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, ε, τι λέτε;...
ΚΙΜΠΙ
Πηγή: efsyn.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου