τι είναι οι πέτρες στη χολή και πως αντιμετωπίζονται!

Πόσο επικίνδυνες είναι οι πέτρες στη χολή;

Πολλοί ασθενείς ταλαιπωρούνται καθημερινά από την παρουσία πέτρας στην χολή. Υπολογίζεται ότι δυο στους δέκα ασθενείς σε κάποια φάση της ζωής τους θα εμφανίσει τέτοιο πρόβλημα με είτε ήπια συμπτώματα είτε πιο σοβαρά. 

Μάθετε στο επιστημονικό άρθρο τι είναι οι πέτρες στη χολή και πως αντιμετωπίζονται!

Του Γεωργίου Χ. Σάμπαλη Γενικού Χειρουργού

Ένα από τα πλέον συνήθη προβλήματα υγείας που γίνονται αντιληπτά στο περίγυρο μας είναι οι «πέτρες στην χολή».

Η συχνή πλέον απλή εξέταση υπερηχογραφήματος άνω κοιλίας, που γίνεται σαν ρουτίνα διαγνωστικής και προληπτικής διερεύνησης, αναδεικνύει πλέον πολύ συχνά αυτό το «τυχαίο εύρημα», και προκαλεί αρκετά ερωτήματα στους «πάσχοντες».

Τι είναι όμως η χολή;

Εδώ ευρίσκεται και το ζήτημα της ακριβούς ορολογίας, διότι αυτό που ο κόσμος ονομάζει «χολή» είναι ένα όργανο που λέγεται χοληδόχος κύστη ενώ χολή είναι ένα πρασινοκίτρινο ελαιώδες υγρό που παράγεται από το συκώτι μας και ρέει μέσα από τον χοληδόχο πόρο στο 12δάκτυλο, και η χρησιμότητα του είναι η «γαλακτωματοποιηση» των λιπών με σκοπό την απορρόφηση τους από τον οργανισμό.

Η χοληδόχος κύστις είναι ένα όργανο σχήματος αχλαδιού, που βρίσκεται κάτω από την δεξιά πλευρά του ήπατος.

Ο κύριος σκοπός του είναι να συγκεντρώνει το πεπτικό υγρό (χολή) που παράγεται από το συκώτι, με σκοπό την συμπύκνωση της και την έκκριση της σε αυξημένες ανάγκες του πεπτικού για πέψη λιπαρών τροφών.

Τι είναι οι πέτρες στην «ΧΟΛΗ» ;

Τα προβλήματα στην χοληδόχο κύστη συνήθως προκαλούνται από την παρουσία χολολίθων : μικρές σκληρές μάζες που σχηματίζονται κυρίως από χοληστερόλη και χολικά άλατα που δημιουργούνται μέσα της, σταδιακά, λόγω διαταραχής συμπύκνωσης του υγρού.

Η διαταραχή αυτή δεν έχει σχέση με την διατροφή ή την χοληστερίνη του αίματος. Δεν είναι σίγουρο για ποιο λόγο σε κάποιους ανθρώπους δημιουργούνται χολόλιθοι ούτε υπάρχουν γνωστοί τρόποι ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία χολολίθων.

Η αρχή δημιουργίας γίνεται αργά με την παρουσια ή λάσπης ή μικρών λίθων ή ψευδοπολυπόδων ή ενός απλού μικρού λίθου, που σιγά σιγά ή μεγαλώνουν σε μέγεθος ή πληθαίνουν σε αριθμό, ανακαλυπτόμενα τυχαία σε κάποιο υπερηχογράφημα.

Τι συμπτώματα έχουν και τι μπορούν να προκαλέσουν ;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν.

Από ήπια συμπτώματα διαταραχών της πέψης, δηλαδή ρεψίματα , φουσκώματα, δυσπεψίες

Μέχρι πόνο στο επιγάστριο και δεξιά κάτω από τα πλευρά.

Πολλές φορές, παραπονιούνται ασθενείς για το στομάχι τους και παίρνουν θεραπεία για χρόνια για το στομάχι, χωρίς ποτέ στην ουσία να γίνουν καλά, και στο τέλος αποκαλύπτεται πρόβλημα στην χολή!

Οι πέτρες στην χολή μπορούν να μετακινηθούν λόγω της σύσπασης του οργάνου η οποία μπορεί να συμβεί μετά από γεύμα οποιαδήποτε στιγμή, και να προκαλέσουν επιπλοκές:

Τι επιπλοκές έχουν οι πέτρες στην ΧΟΛΗ;

Οι επιπλοκές μπορεί να είναι σοβαρές!

Από απλή χολοκυστίτιδα δηλαδή φλεγμονή της χοληδόχου, με πόνο και πυρετό, μέχρι ιδρώτα και εμπύημα αυτής με κίνδυνο να σπάσει η χολή και να υπάρξει περιτονίτιδα.

Ίκτερος και απόφραξη του χοληδόχου πόρου από πέτρες που μετακινήθηκαν και έφραξαν τον πόρο, με αποτέλεσμα να κιτρινίσει ο ασθενής, και πιθανή βλάβη στο συκώτι ή χολαγγειίτιδα!

Παγκρεατίτδα από δηλαδή σοβαρή φλεγμονή του παγκρέατος λόγω ερεθισμού του από μετακίνηση μικρής συνήθως πέτρας από τον πόρο.

Η παγκρεατίτιδα πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ σοβαρή κατάσταση και να αποβεί μοιραία για την ζωή!

Πως γίνετε η διάγνωση και θεραπεία των προβλημάτων αυτών;

Όταν ο ασθενής εμφανίσει συμπτώματα, κατά την κλινική εξέταση υπάρχει ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα, σύσπαση στο δεξιό μέρος της κοιλιάς κάτω από τα πλευρά και μερικές φορές αντανάκλαση του πόνου είτε στο στέρνο, στο επιγάστριο ή πίσω στην μέση.

Το υπερηχογράφημα είναι η περισσότερο συνηθισμένη εξέταση που χρησιμοποιείται για την εύρεση των χολολίθων, ενω οι αιματολογικές εξετάσεις συνεισφέρουν στην διάγνωση της φλεγμονής ή των επιπλοκών της λιθίασης από το συκώτι ή το πάγκρεας.

Αιματολογικές τιμές αυξημένων τρανσαμινασών, χολερυθρίνης και αλκαλικής φωσφατάσης υπο σημαίνουν λιθίαση στον χοληδόχο πόρο.

Η ύπαρξη διάτασης του χοληδόχου πόρου στο υπερηχογράφημα, επιβεβαιώνει την διάγνωση και πολλές φορές ο χειρουργός θα πρέπει να ζητήσει την εκτέλεση MRCP (μαγνητικής χολαγγειοπαγκρεατογραφίας) για την σωστή εκτίμηση του προβλήματος.

Η θεραπεία της χολολιθίασης είναι χειρουργική

Οι χολόλιθοι δεν αποβάλλονται από μόνοι τους. Κάποιες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν προσωρινά με φαρμακευτική ή διαιτητική αγωγή, όπως μείωση λήψης λιπαρών ουσιών. Αυτή η αγωγή έχει περιορισμένα και προσωρινά ποσοστά επιτυχίας. Τα συμπτώματα θα συνεχισθούν μέχρι να αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστις.

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι:

•    Οι πέτρες στην χολή δεν έχουν σχέση με τις πέτρες στο νεφρό. Οι πέτρες στον νεφρό ακολουθούν μια διαδρομή νεφρός> ουρητήρας> ουροδόχος κύστη> αποβολή με τα ούρα. Ενώ οι πέτρες στην χολή ακολουθούν την διαδρομή χοληδόχος κύστη> κυστικός πόρος (πιθανή απόφραξη)> χοληδόχος πόρος>απόφραξη στο φύμα του Vater κλπ.

•    Η προσπάθεια αφαίρεσης μόνο των λίθων αφ’ενός είναι αδύνατη λόγω ανατομίας του οργάνου αλλά και ανούσια λόγω του ότι υπεύθυνη για την δημιουργία τους είναι η χοληδόχος κύστη.

•    Η χρήση ειδικών λιθοδιαλυτικών φαρμάκων (πχ ursofalk), δημιούργησαν πολλαπλές επιπλοκές απο το συκώτι και εγκαταλείφθηκαν.

•    Η λιθοτριψία των λίθων εφαρμόσθηκε στο παρελθόν, αλλά δημιούργησε συγκρίματα των λίθων τα οποία προκάλεσαν επιπλοκές στον χοληδόχο πόρο και εγκαταλείφθηκε σαν μέθοδος.

Η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως είναι η πλέον κατάλληλη και ασφαλέστερη θεραπεία της χολοκυστίτιδος.

Η χολοκυστεκτομή είναι μία από τις πιο διαδεδομένες χειρουργικές επεμβάσεις. Σήμερα, οι περισσότερες επεμβάσεις χολής γίνονται λαπαροσκοπικά. Ο ιατρικός όρος για την επέμβαση αυτή είναι Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή.

Ο ασθενής  σαφώς έχει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο.

Ο ασθενής έχει σαφώς γρηγορότερη ανάρρωση απ’ ότι στην κλασσική χειρουργική. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν σπίτι μετά από μία ημέρα και στις κανονικές τους δραστηριότητες πολύ γρήγορα.

Είναι ασφαλής η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή ;

Πολυάριθμες ιατρικές έρευνες δείχνουν ότι ο βαθμός επιπλοκών από μία λαπαροσκοπική επέμβαση χολοκυστεκτομής όταν, βέβαια, αυτή γίνεται από ένα σωστά εκπαιδευμένο και έμπειρο χειρουργό, είναι ανάλογος με τον βαθμό επιπλοκών από μία επέμβαση χολοκυστεκτομής με την κλασσική μέθοδο.

Η επικινδυνότητα της μεθόδου είναι κατά πολύ μικρότερη ή μηδενική μπροστά στην επικινδυνότητα της πάθησης και των επιπλοκών της.

Γεώργιος Χ. Σάμπαλης Γενικός Χειρουργός | 

Γενική και Λαπαροσκοπική Χειρουργική 

e-mail: sambalis@yahoo.com

website: www.sambalis.gr