ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ

Τι είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο και πότε πέφτει; Έχει στάνταρ ημερομηνία; Τι συμβαίνει εκείνη την ημέρα; Ποιά η σχέση του με τον Άγιο Σπυρίδωνα;

Ας δούμε όλες τις απαντήσεις στο άρθρο που ακολουθεί. Απλά και κατανοητά.

Τις μέρες του χειμώνα, η καθημερινή τροχιά του ήλιου στον ουράνιο θόλο βρίσκεται σχετικά χαμηλά στον ορίζοντα. Για αυτόν τον λόγο οι χειμωνιάτικες μέρες είναι μικρές και οι νύχτες μεγάλες.

Πότε μεγαλώνουν οι μέρες
Σύμφωνα με την παράδοση, οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν σπυρί - σπυρί μετά την εορτή του Αγ. Σπυρίδωνα στις 12 Δεκεμβρίου.

Στην πραγματικότητα, οι μέρες όντως αρχίζουν να μεγαλώνουν, μόνο που αυτό συμβαίνει λίγες μέρες αργότερα, δηλαδή μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Τότε παρατηρείται η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του έτους, ενώ παράλληλα, σηματοδοτείται η έναρξη του χειμώνα.

Με άλλα λόγια, το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι η επιστημονική εξήγηση ενός φαινομένου που η Ορθόδοξη παράδοση απέδιδε στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Πότε πέφτει το χειμερινό ηλιοστάσιο

Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία κάθε χρόνο ακριβώς όπως και το Πάσχα. Αυτό οφείλεται στον τρόπο που υπολογίζουμε τις ημέρες στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.

Συνήθως πέφτει στις 21 Δεκεμβρίου. Μερικές φορές (συνήθως κάθε 4-5 χρόνια) συμβαίνει την 22η μέρα του τελευταίου μήνα του έτους και πολύ σπάνια πέφτει στις 20 ή στις 23 Δεκεμβρίου.

Φυσικά λόγω διαφοράς ώρας οι μέρες αυτές διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Ας αναφέρουμε κάποιες ημερομηνίες ενδεικτικά για το βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη στο οποίο βρίσκεται και η χώρα μας:

» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2020: Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου και ώρα 10:03

» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2021: Τρίτη 21 Δεκεμβρίου και ώρα 17:58

» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2022: Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου και ώρα 23:47

Από τις ημέρες αυτές και έπειτα η διάρκεια της ημέρα ξεκινάει να μεγαλώνει. Στην ισημερία η διάρκεια της ημέρας είναι ίση με τη διάρκεια της νύχτας. Έπειτα η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι και την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου όπου η ημέρα έχει τη μέγιστη δυνατή διάρκεια.

Δηλαδή θεωρητικά το χειμερινό ηλιοστάσιο βρίσκεται στην καρδιά του χειμώνα.

Το γεγονός αυτό θεωρούνταν πολύ σημαντικό, για αυτό και από την αρχαιότητα υπήρχε η λατρεία του Ήλιου που γιορτάζονταν τις τελευταίες μέρες του Δεκέμβρη.
Κάποιοι μάλιστα, παραλληλίζουν την γιορτή αυτή με τα Χριστούγεννα, την μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού, υποστηρίζοντας ότι τα Χριστούγεννα αντικατέστησαν κατά κάποιο τρόπο τη λατρεία του ήλιου με αυτή του Θεανθρώπου.

Τι είναι το ηλιοστάσιο

Η λέξη ετυμολογικά προέρχεται από τις λέξεις ήλιος και στάση, ακριβώς γιατί τις ημέρες των ηλιοστασίων ο ήλιος σταματά την κίνηση του προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση και αντιστρέφει στην ουσία την τροχιά του.

Το ηλιοστάσιο, γενικά, είναι η στιγμή που η Γη, και πιο συγκεκριμένα ο άξονας της, βρίσκεται στραμμένος κοντύτερα ή μακρύτερα από τον Ήλιο, κατά την ετήσια τροχιά του πλανήτη μας γύρω από αυτόν που διαρκεί περίπου 365 μέρες.

Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες σηματοδοτούν τις τέσσερις εποχές του χρόνου, οι οποίες σχηματικά φαίνονται στην παρακάτω εικόνα όπως τις βλέπουμε από το βόρειο ημισφαίριο της Γης.
Τις μέρες εκείνες ο ήλιος βρίσκεται στην ουσία στο πιο ψηλό ή στο πιο χαμηλό σημείο του ουρανού κατά το μεσημέρι, όπως φαίνεται από τη Γη.

Στο χειμερινό ηλιοστάσιο ο ήλιος βρίσκεται χαμηλά, για αυτό η νύχτα είναι μεγάλη και η μέρα μικρή σχεδόν σε ολόκληρο τον πλανήτη μας, με εξαίρεση τους δύο τροπικούς κύκλους.

Οι εποχές της Γης οφείλονται στο γεγονός ότι ο άξονας περιστροφής του πλανήτη μας δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς του γύρω από τον Ήλιο. Συγκεκριμένα σχηματίζει γωνία περίπου 23° που επιστημονικά ονομάζεται λόξωση της εκλειπτικής.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το μισό έτος να κλίνει το ένα ημισφαίριο προς τον ήλιο και το άλλο μισό το άλλο. Η μέγιστη κλίση συμβαίνει κατά τα ηλιοστάσια.

Για την ακρίβεια, κατά το χειμερινό ή νότιο ηλιοστάσιο, ο ήλιος βρίσκεται στο ζενίθ του ουράνιου θόλου σε περιοχές πάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω.

Έτσι, τα ηλιοστάσια μαζί με τις ισημερίες καθορίζουν άμεσα τις εποχές του έτους, καθώς αποτελούν τις ημέρες εκκίνησης τους.

Καλό χειμώνα λοιπόν!

Πηγή:coolweb.gr