ΕΥΧΕΣ.

1 Ευχή (και λαϊκά ευκή): τυπική έκφραση της ελπίδας ή της επιθυμίας κάποιου για την ευόδωση μιας ενέργειας ή την ευνοϊκή εξέλιξη των πραγμάτων. (Εκφράζω, στέλνω, λέω τις θερμότερες ευχές μου για την επιτυχία σας) – λόγου χάριν της αξιολόγησης ή (ευχές) για τον καινούργιο χρόνο (και τα 99 επόμενα έτη).

2 Ευχής έργον. Ως κυριολεξία απαντά σπανίως. Ως ευχολόγιον, να φάνε και οι κότες. Η φράση (ευχής έργον) πάντως υποδηλώνει επιθυμητή κατάσταση που εκπληρώνει τις προσδοκίες κάποιου (φερ’ ειπείν του Καρανίκα).

3 Κατ’ ευχήν: αισία έκβασις (όπως η έξοδος στις αγορές) – όλα πήγαν κατ’ ευχήν. Αντίθετο: κατά διαβόλου (όπως πάνε οι άνεργοι, οι απλήρωτοι, οι χαμηλόμισθοι, οι χαρατσωμένοι), στράφι (οι θυσίες) κ.λπ., βλ. λ. κατάρα.

4 Ευχή (εκκλησιαστικώς): η επίκληση της θείας χάριτος για την προστασία και τη σωτηρία του ανθρώπου (όταν κυβερνά ο Τσίπρας ή όταν κυβερνήσει ο Κούλης). Δέηση. Η χριστιανική (προσ)ευχή προς επίκλησιν της χάριτος του Θεού ή των αγίων για την προστασία ή τη θεραπεία πάσχοντος προσώπου. «Διάβασέ του μια ευχή» (κι ο θεός βοηθός).

5 Δι’ ευχών των αγίων πατέρων ημών!

6 Με την ευχή μου (οι γονείς στα τέκνα), με την ευχή τους (ο γάμος) – ευκτική: χρόνια να μας κόβει η Τρόικα, τόκους να της δίνει.

7 (Άι) στην ευχή / να πάρει η ευχή (ευφημιστικά) ως έκφραση αγανάκτησης. Αντί: άι στον διάολο. Το φαινόμενο να κάνουν κωλοτούμπα οι έννοιες και να σημαίνουν τα αντίθετα είναι ευρέως και διαχρονικώς διαδεδομένο.

Χρόνια μας πολλά!

(Σημείωση: Τα ορθά περί τα λήμματα είναι από το Λεξικό Μπαμπινιώτη, οι κανιβαλισμοί επί τα λήμματα, δικοί μου)…

Και πάλι: χρόνια πολλά, με υγεία!

Στάθης
Από το «πειρατικό του Στάθη», στο Ποντίκι, 14-12-2017

Πηγή: topontiki.gr