ΖΑΝ ΚΟΚΤΩ

… αλλά έχει και τη σουρεαλιστική ωραία πλευρά της, έτσι όπως τη χαρτογράφησε ο εστέτ του πνεύματος που γεννήθηκε σαν σήμερα, 5 Ιουλίου 1889

Παράξενος, πολυσχιδής, αλαφροΐσκιωτος, αλλά με βαθιά επίγνωση του βάρους και της κάθετης πτώσης που είναι η ζωή, όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει, ο Ζαν Κοκτώ ήταν ακριβώς αυτό που κάποτε είχε γράψει η “Le Monde” για εκείνον: «ο βαρόνος φάντασμα της γαλλικής τέχνης», κάποιος που μισήθηκε και αγαπήθηκε πολύ, για τους ίδιους λόγους.

Εστέτ, νάρκισσος, φιλόδοξος, κλειστός και ταυτόχρονα φίλος με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της ζωγραφικής, της μουσικής, των γραμμάτων, ο Ζαν Κοκτώ που γεννιέται σαν σήμερα το 1889, από εύπορη οικογένεια στο Μαιζόν Λαφίτ κοντά στο Παρίσι, ήταν κάποιος που το σπινθηροβόλο πνεύμα του συνομιλούσε με το μέλλον. Απόδειξη η προσπάθεια του να στείλει ένα μήνυμα στους ανθρώπους του επόμενου – από τον δικό του – αιώνα, στο οποίο αποδεικνύει χωρίς καμία προσπάθεια γιατί οι ποιητές είναι και προφήτες, χαρακτηρίζοντας την πρόοδο των δυτικών κοινωνιών ως εξέλιξη ενός λάθους.

Ακόμη κι αν αγνοούμε το σύνολο της προσφοράς του Κοκτώ, στην ποίηση, τα γράμματα, τη ζωγραφική, τη στιχουργική, τη μουσική, τη σκηνοθεσία, εκείνος φρόντισε πέρα από όλα αυτά, να αφήσει μικρές, κάποτε παρήγορες, κάποτε κυνικές εξηγήσεις για τη ζωή που μπορεί να γίνεται αφόρητη, για τον έρωτα και τον θάνατο, για τον Θεό (και την ανυπαρξία του ή την κατασκευή του), για ό,τι ως ακατάλυτη συνθήκη μας συνοδεύει από την πρώτη μέρα έως τη δύση της ζωή μας.  Με μικρές, αλλά θανατηφόρες δόσεις χιούμορ, φυσικά.

1. «Διατρέχουμε τον κίνδυνο να μας πάρουν στα σοβαρά, κάτι που είναι η αρχή του τέλους».

2.  «Ό,τι κάνει κανείς στη ζωή, ακόμα και ο έρωτας, το κάνει μέσα στην υπερταχεία που τρέχει προς το θάνατο».

3.  «Τα παιδιά και οι τρελοί κόβουν το Γόρδιο δεσμό που οι ποιητές ξοδεύουν μια ζωή για να λύσουν».

4. «Ο Θεός υπάρχει. Είναι ο διάβολος».

5.  «Να αγαπάς και να αγαπιέσαι, αυτό είναι το ιδεώδες. Με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο».

6. «Αν προτιμώ τις γάτες από τα σκυλιά είναι επειδή δεν υπάρχουν αστυνομικές γάτες».

7. «Πρέπει να πιστεύουμε στην τύχη. Πώς αλλιώς θα εξηγήσουμε την επιτυχία αυτών που αντιπαθούμε;».

8.  «Τα πιο ωραία φορέματα φοριούνται για να αφαιρούνται».

9.  «Η ζωή είναι μια οριζόντια πτώση».

10. «Ο διάβολος είναι αγνός, επειδή δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο παρά μόνο το κακό».

***

Πηγή: lifo