ΜΕΤΕΩΡΑ
Σπάνια ένας τόπος μπορεί να σου γεννήσει τόσο έντονα συναισθήματα όπως τα Μετέωρα. Από τη μια το τοπίο που σε αφήνει απλά εκστατικό μπροστά στο μεγαλείο της φύσης και από την άλλη ο θαυμασμός απέναντι στην ανθρώπινη θέληση που κατάφερε να δαμάσει τους απρόσιτους βράχους και να τους μετατρέψει σε ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του ορθόδοξου μοναχισμού. Δέος, αυτή είναι η λέξη που σκέφτεται κανείς αντικρίζοντας για πρώτη φορά τα Μετέωρα. Το απόκοσμο πέτρινο δάσος που ορθώνεται μπροστά του μοιάζει να τυλίγεται από μια μεταφυσική αύρα που κατακλύζει τον τόπο. Τα ίδια ακριβώς συναισθήματα πρέπει να ένοιωσαν και οι πρώτοι ασκητές που έφτασαν εδώ τον 11ο αιώνα αναζητώντας τον ησυχαστικό βίο μεταξύ ουρανού και γης. Σιγά-σιγά ο μετεωρίτικος μοναχισμός γνώρισε την ακμή μέσα από τη δημιουργία δεκάδων κοινοτήτων. Σήμερα εν ενεργεία βρίσκονται μόλις έξι μοναστήρια τα οποία προστατεύονται από την Unesco ως Μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Πρόκειται για τη Μονή του Μεγάλου Μετεώρου ή της Μεταμορφώσεως, η Μονή Βαρλαάμ, η Μονή του Αγίου Στεφάνου, η Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, η Μονή Ρουσάνου και η Μονή της Αγίας Τριάδος.
Μονή Βαρλαάμ
Η παράδοση λέει ότι ο βράχος κατοικήθηκε τον 14ο αιώνα από τον ασκητή Βαρλαάμ, εξού και η ονομασία του μοναστηριού. Το εντυπωσιακό καθολικό χτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα από τους ιερομόναχους Θεοφάνη και Νεκτάριο. Εντυπωσιακή είναι η αγιογράφηση του από τον Φράγκο Κατελάνο, η οποία χαρακτηρίζεται από τον έντονο ρεαλισμό, ενώ ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν η παλαιά τράπεζα, η εστία ή μαγειρείο και το νοσοκομείο.
Μονή του Αγίου Στεφάνου
Γυναικείο μοναστήρι σήμερα με ιδιαίτερα δραστήρια αδελφότητα, η Μονή του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται ακριβώς πάνω από την Καλαμπάκα με εξαιρετική θέα και είναι το μοναδικό το οποίο επισκέπτεται κανείς χωρίς να χρειαστεί να ανέβει σκαλιά. Η πρώτη κατοίκησή του έγινε στα τέλη του 12ου αιώνα. ενώ τη σημερινή του μορφή την πήρε το 19ο αιώνα. Η Μονή του Αγίου Στεφάνου ανέπτυξε πολύ σημαντική δράση στους τομείς της ελληνικής παιδείας και των γραμμάτων, κληροδοτώντας παράλληλα σημαντικά ποσά για την ανέγερση σχολείων στις γύρω περιοχές.
Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Το μοναστήρι βρίσκεται κοντά στο χωριό Καστράκι, ενώ ο επισκέπτης θα συναντήσει σε κοντινή απόσταση τα εγκαταλελειμμένα μοναστήρια του Προδρόμου, της Αγίας Μονής και του Παντοκράτορος. Και εδώ οι πρώτοι ασκητές βρέθηκαν τον 14ο αιώνα σε ένα ιδιαίτερα στενό πλάτωμα το οποίο επηρέασε σημαντικά την αρχιτεκτονική του μοναστηριού, το οποίο αναγκάστηκε να αναπτυχθεί σε ύψος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου, το οποίο χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και διατηρεί κάποια δείγματα παλαιότατων τοιχογραφιών, ενώ στο καθολικό της μονής θα θαυμάσει κανείς έργα εξαιρετικής μεταβυζαντινής ζωγραφικής.
Μονή Ρουσάνου
Χτισμένη στον απότομο και κατακόρυφο βράχο, η Μονή Ρουσάνου βρίσκεται σε ένα από τα εντυπωσιακότερα σημεία των Μετεώρων καθώς περιβάλλεται από γιγαντιαίους πέτρινους όγκους που προκαλούν δέος. Παλαιότερα η ανάβαση γινόταν με ανεμόσκαλα, ενώ σήμερα ο επισκέπτης θα φτάσει εκεί ανεβαίνοντας σκαλοπάτια και δυο μικρές γέφυρες. Οι πρώτοι ασκητές έφτασαν εδώ το 14ο αιώνα, ενώ το μοναστήρι πήρε τη μορφή του το 16ο αιώνα. Σε καιρούς εθνικών κρίσεων η μονή υπήρξε καταφύγιο για πολλούς κατατρεγμένους, ενώ το 19ο αιώνα παρήκμασε και έγινε ερημητήριο για τους μοναχούς της μονής Βαρλαάμ. Σήμερα φιλοξενεί γυναικεία μοναστική κοινότητα.
Μονή Αγίας Τριάδος
Κάποτε η ανάβαση γινόταν εδώ με ανεμόσκαλα και δίχτυ. Σήμερα έχουν λαξευτεί 140 περίπου σκαλοπάτια τα οποία επιτρέπουν την πρόσβαση στη μονή. Και εδώ η πρώτη κατοίκηση καταγράφεται το 14ο αιώνα, ενώ η παράδοση λέει ότι η μονή κτίστηκε από το μοναχό Δομέτιο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κυρίως ναός, αλλά και το λαογραφικό μουσείο της μονής.
Μονή Μεγάλου Μετεώρου
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη μετεωρική μονή. Ιδρύθηκε το 14ο αιώνα από τον όσιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, πάνω στο βράχο που ονομαζόταν «πλατύς λίθος» και στον οποίο έδωσε το όνομα Μετέωρο. Ο όσιος Αθανάσιος υπήρξε ο πρώτος οργανωτής της συστηματικής μοναστικής κοινότητας. Μετά το θάνατό του δεύτερος κτήτορας της μονής έγινε ο Ιωάσαφ, ο πρώην βασιλιάς Ιωάννης Ούρεσης Άγγελος Κομνηνός Δούκας ο Παλαιολόγος, ο οποίος οικοδόμησε νέο ναό που αποτέλεσε το καθολικό της μονής. Η μονή Μεγάλου Μετεώρου γνώρισε ιδιαίτερη ακμή στα μέσα του 16ου αιώνα ενώ σήμερα διαθέτει μια από τις σπουδαιότερες μοναστικές βιβλιοθήκες.
Κείμενο: Μελίνα Κατσαλούλη
Φωτογραφίες: Αρχείο ΕΟΤ, Αρχείο Υπουργείου Πολιτισμού
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου