ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΟΣ

Οι λέξεις απαρτίζονται από μία ύλη, η οποία μπορεί να προκαλέσει εκρήξεις και να κινητοποιήσει τα αδρανή πνεύματα. Η ποιητική γλώσσα πολύ περισσότερο, μπορεί να δημιουργήσει μια νέα κοινωνικότητα, μία νέα συλλογικότητα, όπως αυτές που θάλλουν στις οπωροφόρες λέξεις και στην ποιητικότητα των δρόμων, όπου κατοικούν εξόριστοι οι νέοι και ο νέος λόγος.

Τα γράφω αυτά γιατί ναι, χρειαζόμαστε ελπίδα. Γιατί η λογοτεχνία δεν είναι ένας καθρέφτης νάρκισσων, αλλά ένας τρόπος να ουρλιάζει κανείς βουβά.

Αλλά επειδή και «οι λέξεις έχουν αφεντικά», αυτοί που κατέχουν τις λέξεις, την πνευματική εξουσία, αυτοί επιβάλλουν και τον χαρακτήρα των κοινωνικών σχέσεων, αυτοί μας υποβάλλουν τον τρόπο να αγαπάμε, να μισούμε, να σκεφτόμαστε και να ονειρευόμαστε. Αυτοί που κατέχουν την εξουσία των λέξεων κατέχουν, όχι μόνο την πολιτική ηγεμονία αλλά και την πολιτιστική εξουσία, την επικυριαρχία επί των αισθημάτων μας. Γι’ αυτό η σημερινή λογοτεχνία, ως επί το πλείστον, δεν περνάει ούτε από τη σκέψη ούτε από τη μνήμη ούτε από την καρδιά, αλλά είναι μια λογοτεχνία του εφησυχασμού και της αποκοίμησης. Η λογο-τεχνία στις μέρες μας είναι μία από τις τεχνο-λογίες της εξουσίας. Στην καλύτερη και πιο απαιτητική περίπτωση περιορίζεται σε μια στείρα λογοτεχνικότητα που τσιμπολογάει οκνηρά από Εγώ σε Εγώ, από μικρόκοσμο σε μικρόκοσμο, χάνοντας τον κόσμο και τον άνθρωπο, δηλαδή την ανθρωπιά.

Και για να το θέσω διαφορετικά, στη νεωτερική Ευρώπη το Εγώ αντιστοιχεί στην «ποίηση» και το Εμείς στο «έλεος»: «Ποίηση και Έλεος. Ποίηση: απόλαυση προσωπική, σπάνια, μυστική. Έλεος: εγκατάλειψη του εγώ σε όλους τους άλλους υποφέροντες...». Αυτά τα δύο σε κανέναν μεγάλο ποιητή δεν πάνε χώρια έλεγε ο Σ. Μπωντλαίρ. Σε κανέναν πραγματικό άνθρωπο δεν πάνε ξέχωρα, λέμε εμείς...

Γιώργος X. Παπασωτηρίου
Πηγή: artinews.gr