Samuel Huntington

Στις 3 Ιανουάριου 1992 Ρώσοι και Αμερικανοί μελετητές συναντήθηκαν σε’ μια αίθουσα συνεδριάσεων ενός κυβερνητικού κτιρίου στη Μόσχα. Δυο εβδομάδες νωρίτερα η Σοβιετική Ένωση είχε πάψει να υπάρχει και η Ρωσική Ομοσπονδία έγινε ανεξάρτητη χώρα. Ως εκ τουτου, το άγαλμα του Λένιν που μέχρι πρότινος στόλιζε την αίθουσα, είχε εξαφανιστεί.

Στη θέση του τοποθετήθηκε η σημαία της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το μόνο πρόβλημα, όπως παρατήρησε ένας Αμερικανός, ήταν ότι η σημαία είχε τοποθετηθεί ανάποδα. Μόλις ενημερώθηκαν οι Ρώσοι, γρήγορα και διακριτικά διόρθωσαν το λάθος κατά τη διάρκεια του πρώτου διαλείμματος.
Η εποχή μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου υπήρξε μάρτυρας πολλών δραματικών αλλαγών στην ταυτότητα των λαών καθώς και στα σύμβολα αυτής της ταυτότητας. Η παγκόσμια πολίτικη άρχισε να προσδιορίζεται εκ νέου λαμβάνοντας υπόψιν τα πολιτισμικά δεδομένα. Οι αναποδογυρισμένες σημαίες έγιναν σύμβολο της μεταβατικής περιόδου, ενώ όλο και περισσότερο οι σημαίες ανεμίζουν ψηλά, καθώς οι Ρώσοι, αλλά και άλλοι λαοί, κινητοποιούνται και παρελαύνουν πίσω από αυτα τα σύμβολα της καινούργιας τους πολιτισμικής ταυτότητας.
Στις 18 Απριλίου 1994 δυο χιλιάδες άτομα συγκεντρώθηκαν στο Σαράγεβο κρατώντας τις σημαίες της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας. Το γεγονός ότι κρατούσαν αυτές τις σημαίες και όχι των Ηνωμένων Εθνών, του ΝΑΤΟ ή των ΗΠΑ, δήλωνε ξεκάθαρα στον κόσμο ότι οι διαδηλωτές ταυτίζονταν με τους μουσουλμάνους. Δήλωνε ξεκάθαρα ποιους θεωρούν πραγματικούς φίλους τους.
Στις 16 Οκτωβρίου 1994 στο Λος Αντζελες 70.000 άνθρωποι “μέσα σε μια θάλασσα από μεξικάνικες σημαίες” πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρίας για την Πρόταση 187, που αν ψηφιζόταν θα στερούσε πολλές κοινωνικές παροχές από παράνομους μετανάστες και τα παιδιά τους. Γιατί “ενώ κρατούν τη μεξικάνικη σημαία, απαιτούν αυτή η χώρα να τους παρέχει δωρεάν εκπαίδευση;” αναρωτήθηκαν ορισμένοι παρατηρητές. “Θα έπρεπε να κρατούν την αμερικάνικη σημαία.”
Πράγματι, δυο εβδομάδες αργότερα ακόμα περισσότεροι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους κρατώντας την αμερικάνικη σημαία, ανάποδα όμως. Αυτές οι επιδείξεις σημαιών εξασφάλισαν την υπερψήφιση της Πράτασης 187, που εγκρίθηκε από το 59% των ψηφοφόρων της Καλιφόρνιας.

Στη μεταψυχροπολεμική εποχή οι σημαίες έχουν μεγάλη σημασία, όπως άλλωστε και άλλα σύμβολα πολιτισμικής ταυτότητας, όπως ο σταυρός, η ημισέληνος, ακόμα και τα κάλυπτρα κεφαλής. Η κουλτούρα και η πολιτισμική ταυτότητα έχουν μεγάλη σημασία για πολλούς ανθρώπους. Οι άνθρωποι ανακαλύπτουν νέες αλλά συχνά παλιές ταυτότητες, κρατούν νέες αλλά συχνά παλιές σημαίες, και πορεύονται σε πολέμους με νέους αλλά συχνά παλιούς εχθρούς.
Αυτή τη ζοφερή άποψη για τη νέα εποχή στην παγκόσμια πολιτική εξέφρασε εύγλωττα ο Βενετσιάνος εθνικιστής και δημαγωγός στο μυθιστόρημα του Μάικλ Ντίμπντιν Η νεκρή λίμνη (Dead Lagoon):
“Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν αληθινοί φίλοι χωρίς αληθινούς εχθρούς. Αν δεν μισούμε αυτό που δεν είμαστε, δεν θα μπορέσουμε να αγαπήσουμε αυτό που είμαστε. Αυτές είναι οι παλιές αλήθειες, που επώδυνα ανακαλύπτουμε εκ νέου μετά’από ένα αιώνα συναισθηματικής υποκρισίας. Αυτοί που τις αρνούνται, αρνούνται την οικογένειά τους, την κληρονομιά τους, την κουλτούρα τους, τα αναφαίρετα δικαιώματά τους , τελικά τους ίδιους τους εαυτούς τους. Δεν θα τους συγχωρέσουμε εύκολα”.
Δυστυχώς, οι πολιτικοί και οι μελετητές δεν μπορούν να αγνοήσουν αυτή την αλήθεια που περικλείουν αυτές οι παλιές παραδοχές. Οι λαοί που αναζητούν ταυτότητα και ανακαλύπτουν εκ νέου την εθνικότητά τους, χρειάζονται εχθρούς· και η δυνητικά πιο επικίνδυνη εχθρότητα αναπτύσσεται κατά μήκος της “συνοριακής γραμμής” μεταξύ των μεγαλύτερων πολιτισμών του κόσμου.


Η κεντρική ιδέα αυτού του βιβλίου είναι ότι η κουλτούρα και οι πολιτιστικές ταυτότητες, που με την ευρύτερη έννοια αποτελούν και πολιτισμικές ταυτότητες, διαμορφώνουν τα πρότυπα της συνοχής, της διάσπασης και της σύγκρουσης στο μεταψυχροπολεμικό κόσμο.

Samuel Huntington – Η Σύγκρουση των Πολιτισµών και ο Ανασχηµατισµός της Παγκόσµιας Τάξης
Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις